🔹️ 🔹️ 🔹️ "معشوق ازل"🔹️ 🔹️ نگه نداشت دلم را و جای رنجش نیست ...

🔹️
🔹️
🔹️
🔹️
"معشوق ازل"🔹️
🔹️
نگه نداشت دلم را و جای رنجش نیست
ز دستِ بنده چه خیزد خدا نگه دارد
حافظ

عارفان هنگامی که معشوق ازلی را خطاب می کنند چه بسیار که او را در صورت زیبارویی و ساکن کویی مجسم می کنند و از باب صنعت مراعات النظیر و قانون حفظ تناسبات ممکن است او را صنع الهی خوانند و برای او پیش خدای عالم دعا کنند و یا او را به جور و جفایی که می کند از خدا بترسانند و سخنشان به گفتۀ آن پیر زال مانَد که زیرلب با خدای خود می گفت: خدایا اگر هوا را آفتابی کنی دعایت می کنم. این شیوه نگاه در شاعران بزرگ سنتی ما فراوان به چشم می خورد و سخن حافظ نیز زیر لب این است که آن معشوق بر ما جور و جفا می کند و دل ما را نگاه نمی دارد و جای رنجش نیست زیرا عذرش خواسته است. کاری جز این نمی تواند که به جای آورد. کار را باید از خدا خواست. از جمله سعدی در غزل زیر با آن که مقصودش از خطاب غزل همان معشوق ازل است، اما بنا بر همین قانون مراعات النظیر، او را به اوصاف خلقی منسوب می دارد:

یار با من بی وفایی می کند
بی گناه از من جدایی می کند
شمع جانم را بکشت آن بی وفا
جای دیگر روشنایی می کند
می کند با خویش خود بیگانگی
با غریبان آشنایی می کند
جو فروش است آن نگار سنگدل
با من او گندم نمایی می کند
یار من اوباش و قلّاش است و رند
بر من او خود پارسایی می کند
کشتی عمرم شکسته است از غمش
از من مسکین جدایی می کند
سعدی شیرین سخن در راه عشق
از لبش بوسه گدایی می کند
معلوم است آن یار که کشتی عمر سعدی از غمش شکسته است همان یار همیشگی سعدی است. و نیز در غزل زیر که خطابش بی پرده با پسری دلرباست با اندک تأملی می توان چهره معشوق ازل را در ابیات دیگر مشاهده کرد، بخصوص در بیت آخر:

ای پسر دلربا، وی قمر دلپذیر
از همه باشد گریز، وز تو نباشد گزیر
تا تو مصور شدی در دل یکتای من
جای تصور نماند دیگرم اندر ضمیر
عیب کنندم که چند از پی خوبان روی
چون نرود بنده وار هرکه برندش اسیر
چون تو بتی بگذرد سروقد و سیم ساق
هرکه در او ننگرد مرده بود یا ضریر
گر تو ز ما فارغی وز همه کس بی نیاز
ما به تو مستظهریم وز همه عالم فقیر

برگرفته از کتاب "در صحبت حافظ"
به قلم حسین الهی قمشه ای
نقاشی بزم دو نفره بر دیوار کاخ چهل ستون اصفهان
#معشقوق_ازل #در_صحبت_حافظ #حسین_الهی_قمشه_ای #دکتر_الهی_قمشه_ای #الهی_قمشه_ای #قمشه_ای #اینستاگرام
#Immortal_Beloved #In_the_Realm_of_Hafez #Drelahighomshei #Elahighomshei #Ghomshei #Instagram #Official

اینستاگرام صفحه رسمی حسین الهی قمشه ای