راهنمای مرض فتق

فتق چه چيزي است؟

حتی اگر عضلات شکم شما بسیار قوی و شکل یافته باشد، شکم شما هنوز دارای دیوار عضله ای است که از شما حفاظت می کند، به شما کمک می کند تا حرکت کنید و چیزهایی را که درون شما قرار دارد را در جای خود نگه می دارد. فتق زمانی اتفاق می افتد که بخشی از بدن شما از یک نقطه ضعیف و یا یک منفذ در دیواره عضله به بیرون فشار می آورد. مثل این که تیوب داخلی از سوراخی در یک تایر فرسوده بیرون می زند و برجسته می شود. افراد می توانند به انواع مختلف فتق دچار شوند. اما اغلب آنها در ناحیه بین ران و سینه افراد اتفاق می افتد.


راهنمای مرض فتق


علائم

به طور معمول، فتق ها آسیب نمی رسانند - شما یک برآمدگی و یا توده را در شکم و یا کشاله ران خود می بینید. گاهی اوقات شما تنها در زمان خندیدن، سرفه کردن و یا فشار آوردن برآمدگی را می بینید. مثلا، هنگامی که یک جسم سنگین را بلند می کنید. اغلب شما می توانید آن را با فشار دادن به جای خود برگردانید. شما همچنین ممکن است متوجه شوید:


- برآمدگی به مرور زمان بزرگتر می شود

- احساس سیری دارید

- در اطراف برآمدگی احساس درد شدید، فشار و یا درد مبهم خفیف می کنید

- وقتی که چیزی را بلند می کنید، درد به سراغ شما می آید


راهنمای مرض فتق


فتق کشاله ران

این شایع ترین نوع فتق است. این موضوع اغلب در مردان اتفاق می افتد. اما زنان نیز گاهی اوقات درر دوران دچار آن می شوند. این اتفاق زمانی می افتد که چربی یا یک حلقه روده به دلیل ضعف بخش پایین شکم شما به کشاله ران هل داده می شود. شما ممکن است با آن متولد شده باشید و یا به یکی از دلایل زیر این مشکل برایتان پیش آمده باشد:


- سن بالا، همانطور که عضلات به مرور زمان فرسوده می شوند

- سرفه مزمن، همانند کسی که سیگار می کشد

- فشار ناشی از فعالیت بدنی یا رفتن به دستشویی


راهنمای مرض فتق


فتق فمورال

این ها مانند فتق های کشاله ران هستند، اما در قسمتی متفاوت از کشاله ران. زنان بیشتر احتمال دارد که دچار این نمونه از فتق شوند. این نمونه از فتق معمولا شایع نیست، اما می تواند خطرناک باشد - ممکن است متوجه علائم آن نشوید تا آنکه عضله در اثر فشار، شکافی بردارد وروده از آن بیرون بزند که به آن اختناق (strangulation) می گویند. در این صورت، توده برآمده سخت و لطیفخواهد شد و ممکن است درد شدیدی در ناحیه شکم، حالت تهوع یا استفراغ را ایجاد کند. اگر این علائم را داشتید، فوری به پزشک مراجعه کنید.


راهنمای مرض فتق


فتق روی شکم

شما این نوع فتق را بین ناف و قفسه سینه می بینید. این اتفاق زمانی می افتد که برخی از بافت ها یا روده ها از میان ماهیچه های شکم شما پدیدار می شوند و بیرون می زنند. شما احتمال بیشتری برای این نوع فتق دارید، اگر:


- خیلی اضافه وزن دارند

- بدون توقف سرفه می کنید

-  اشیای سنگینی را بلند می کنید، مانند کارساختمانی

- هنگامی که به دستشویی می روید، به سختی تقلا می کنید

- زیاد استفراغ می کنید


راهنمای مرض فتق



فتق انقباض

فتق انقباضی در افرادی که در ناحیه شکم خود جراحی داشته اند، نسبتا رایج است. این اتفاق زمانی می افتد که بافت به دلیل زخم ناشی از جراحی تا قبل از بهبودی کامل، تحت فشار قرار می گیرد. اگر در حین بهبودی، دچار مشکلی مانند عفونت شوید، احتمال بیشتری برای دچار شدن به این نوع فتق دارید. تنها راه برای رفع این نوع از فتق، یک جراحی دیگر است. اما درمان اغلب آنها دشوار است.


راهنمای مرض فتق


فتق هیاتال

با این نوع فتق، بخشی از معده فرد از دیافراگم بیرون می زند به و سینه وی وارد می شود. (دیافراگم، یک ورق عضله بین شکم و قفسه سینه است). شخص نمیتواند این برآمدگی را ببیند، اما ممکن است سوزش سر دل، درد قفسه سینه و مزه ترشی در دهان خود حس کند. افراد بالای 50 سال و زنان باردار بیشتر احتمال دارد که این نوع فتق را داشته باشند. بارداری می تواند بر روی شکم فشار آورد و عضلات آن را تضعیف کند. این نوع فتق معمولا با تجویز داروی و تغيير شيوه زندگي مانند خوردن چند وعده کوچکتر به جاي سه وعده بزرگ يا دراز نکشیدن تا 3 ساعت پس از خوردن غذا درمان می شود.


راهنمای مرض فتق


فتق در کودکان

هنگامی که بچه ها دچار فتق می شوند، آن ها معمولا فتق های کشاله ران و یا نزدیک ناف هستند. فتق های کشاله ران در میان نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می آیند و در پسرانی که با بیشه ای متولد شده اند که در پوست بیضه نیفتاده است، شایع ترین است. فتق های ناف، درست در دور و بر ناف اتفاق می افتند. آنها معمولا صدمه زننده نیستند و ممکن است مانند یک ناف برآمده محدب به نظر برسند. آنها اغلب تا 2 سالگی خود به خود از بین می روند.


راهنمای مرض فتق




چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم
در حالی که فتق ممکن است به عنوان یک برآمدگی بی ضرر شروع شود، می تواند بزرگتر شود و شروع به آسیب رساندن کند. در برخی موارد حتی می تواند تهدید کننده زندگی باشد. بنابراین، حتی اگر آنقدرها بزرگ هم به نظر نمی رسد، اگر نشانه های فتق مانند یک توده و یا برآمدگی غیر قابل توضیح را می بینید، بهتر است با پزشک خود در میان بگذارید.


راهنمای مرض فتق


چه زمانی فرد به اتاق اورژانس منتقل می شود
اگر یک حلقه روده در فتق به دام افتاده باشد، فرد یک مشکل جدی به نام حبس دارد. این مشکل، جریان ضایغات از طریق بدن فرد را مسدود می کند. اگر این به دام افتادگی شدید باشد، جریان خون روده می تواند قطع شود. در صورتی که فتق و به همراه آن این علائم را دارید، بدون درنگ کمک بخواهید:

- برآمدگی به رنگ تیره، بنفش یا قرمز است.
- شما نمیتوانید گاز را خارج کنید و یا مدفوع کنید.
- تب دارید.
- درد به سرعت بدتر می شود.
- استفراغ می کنید و یا معده شما ناراحت است.


راهنمای مرض فتق


معاینه ها
اغلب اوقات پزشک شما می تواند با یک معاینه فیزیکی به شما بگوید که آیا فتق دارید یا خیر. او ممکن است از شما بخواهد که  بایستید و سرفه کنید تا فتق راحت تر قابل مشاهده باشد. اگر پزشک شما کاملا مطمئن نیستید، ممکن است برای دیدن بهتر، آزمایش های تصویربرداری را برای شما در نظر بگیرد. این آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

سونوگرافی: امواج صوتی با فرکانس بالا یک تصویر از اندام های داخلی شما را ایجاد می کند.
توموگرافی کامپیوتری (CT): با تاباندن اشعه ایکس در زاویه های مختلف عکس گرفته می شود و با هم ترکیب می شوند تا یک تصویر کامل تر به دست آورند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): ام آر آی از یک آهنربای قدرتمند و امواج رادیویی  استفاده می کند تا دیدی از جزئیات به دست آورد.


راهنمای مرض فتق


درمان: انتظار به همراه مراقبت کامل
شما همیشه نیاز ندارید تا فتق را درمان کنید. فتق های اطراف ناف در بچه ها ممکن است به خودی خود بهبود یابند، بنابراین ممکن است پزشک شما ممکن است پیشنهاد دهد تا 5 سالگی کودک برای درمان صبر کنید. برای بزرگسالان، به خصوص اگر جراحی برای شما خطرناک باشد، پزشک ممکن است تا زمانی که فتق کوچک است و مشکلی بزرگی برایتان ایجاد نکرده است، پیشنهاد کند تا منتظر و در عین حال مراقب بمانید.


راهنمای مرض فتق



درمان: جراحی
درمان اصلی برای فتق یک عمل جراحی است که فتق را در یک توری قرار می دهد که به حمایت از دیواره اطراف شکم کمک می کند. شما ممکن است جراحی باز داشته باشید، جایی که پزشک شما یک شکاف طولانی در پوست شما ایجاد می کند، یا ممکن است عمل جراحی لاپاروسکوپی را انجام دهید که از چند شکاف کوچکتر استفاده می کند. شما ممکن است از طریق جراحی لاپاراسکوپی سریع تر بهبود یابید. اما برخی مطالعات نشان می دهند فتقی که از این روش بهبود می یابد، احتمال بیشتری وجود دارد که بازگردد.


راهنمای مرض فتق

آیا بستن فتق بند کمک می کند؟
نه واقعا. این وسیله ی پارچه ای که مانند یک شکم بند به کمر شما بسته می شود و یا مانند لباس زیر، پوشیده می شود، شما را بهتر نخواهد کرد. شما ممکن است پس از یک عمل جراحی  و برای یک مدت کوتاه یکی از آن ها را بگیرید - ممکن است کاری کند تا شما احساس راحتی داشته باشید - اما شاید تنها در زمانی که پزشک شما آنرا پیشنهاد می کند. همین امر برای نوار، باند و هر چیز دیگری که برای نگهداری فتق وجود دارد نیز درست است - آنها فتق را درمان نخواهند کرد و مانع از جدی تر شدن مشکلات نخواهند شد.


راهنمای مرض فتق

چگونه از بروز فتق جلوگیری کنیم
شما می توانید شانس گرفتن فتق را کاهش دهید اگر:

- اگر سرفه و یا عطسه می کنید که از بین نمی روند، با پزشک خود صحبت کنید. ترک سیگار کمک می کند.
- به منظور منظم نگه داشتن کار بدن، میوه، سبزی و غلات کامل بخورید.
- با ورزش کردن و رژیم غذایی مناسب در وزن سالم خود بمانید.
- وقتی فعالیت بدنی دارید، از فرم خوب استفاده کنید. برای مثال، هنگام بلند کردن یک جسم سنگین، به جای کمر از زانوی خود خم شوید.


راهنمای مرض فتق

برگرفته از: WebMD