رشد کودک پنج ساله؛ از رشد جسمی تا رشد شخصیتی
وضعیت استاندارد رشد کودک پنج ساله نقشه راهی است که به والدین کمک میکند طبق آن وضعیت رشد کودک خود را در 6 جنبه رشدی یعنی رشد جسمی حرکتی، رشد زبانی، رشد شناختی، رشد عاطفی، رشد اجتماعی و رشد شخصیتی بررسی نمایند و از روند رشد و پرورش طبیعی فرزند خود اطمینان پیدا کنند و یا در صورت وقوع اختلال رشدی به سرعت تشخیص داده و در صدد رفع و درمان آن برآیند.
در ادامه به طور مفصل راجع به این موارد را با هم بررسی میکنیم:
رشدجسمی حرکتی کودک پنج ساله: اولین موردی که در زمینه رشد کودک پنج ساله بررسی می شود، رشد جسمی - حرکتی اوست که میزان استفاده از بدن و کنترل آن را شامل میشود.
وزن حدودی پسر پنجساله بین 17 تا 20 کیلو و وزن دختر در پنج سالگی معمولاً بین 16 تا 20 کیلو است.
قد پسر پنجساله معمولاً در حدود 106 تا 111 سانتیمتر و دختر پنجساله 105 تا 111 سانتیمتر است
در پنج سالگی ممکن است دندانهای شیری شروع به افتادن کنند و پایهگذاری دندانهای اصلی شروع شود
میزان خواب کودک 5 ساله شامل 10 تا 11 ساعت خواب شبانه و صفر تا دو و نیم ساعت چرت روزانه.
میزان غذایی که کودکان در این سن میخورند بر سایز بدن و سطح فعالیت آن تأثیر میگذارد. در این سن باید توجه شود که روزانه هر پنج گروه غذایی را دریافت کنند حتی به مقدار کم.
واکسنهای ضروری در این سن شامل پنجمین واکسن دیفتری، کزاز و سیاهسرفه، دومین واکسن سرخک، اوریون و سرخجه، چهارمین واکسن فلج اطفال، دومین واکسن آبلهمرغان است
بهترین ورزش برای کودکان 5ساله شنا، بازی با توپ، راندن سهچرخه، پریدن، لیلی کردن و غلت زدن است و بهتر است در کلاسهای ورزشی رزمی و کلاسهایی که قوانین خاص دارند ثبتنام نشوند زیرا کودکان در این سن قانونپذیر نیستند
رشد زبانی کلامی کودک پنج ساله: از راههای تشخیص رشد زبانی صحیح در این سن توانایی شنیدن در کودک است و بسیار اهمیت دارد. کودکان در پنج سالگی به راحتی میتوانند جملات 8 کلمهای یا بیشتر بسازند، از جملات مرکب یا پیچیده استفاده کنند، برای خلق داستان از تخیل استفاده کنند و اشیا و اتفاقات را به درستی توصیف کنند
بازیهای مناسب جهت تقویت رشد زبانی کودک پنج ساله شامل: قصه گفتن برای کودک، آشپزی با کودک، بازیهای همراه با موسیقی مثل رقصیدن با آهنگ، بازیهای وانمودی، بازی با عروسک انگشتی و بازیهای کارتی مثل کارتهای حافظه.
رشد عاطفی کودک پنج ساله: عاطفی در این سن موجب شناخت احساسات و عواطف و هیجانات خود و دیگران و مدیریت کردن این هیجانات میشود و شامل:
ابراز پرخاشگری بهصورت کلامی
درک بهتر صبر کردن و تحمل
تلاش برای رسیدن به نیازهایشان
تقلید و هم ذات پنداری با والدین هم جنس خود
قبول نظرات دیگران و کاهش خودمحوری
ممکن است سازش و مذاکره با دیگران را شروع کنند.
لذت بردن از کارهای گروهی
شن بازی، کتاب خواندن برای کودک، بازی در فضای باز، بازیهای وانمودی و کشیدن نقاشی از روشها و بازیهای مناسب جهت رشد عاطفی کودک پنج ساله است.
والدین به کمک روشهایی مانند ( به کودکان اجازه اشتباه کردن دهید، موفقیت آنها را جشن بگیرید، به بازی با دیگران تشویقشان کنید، در انجام کارهای ساده از آنها کمک بگیرید و با آنها در مورد مسائل مختلف صحبت کنید و سؤال بپرسید) میتوانند به رشد شناختی کودکان کمک کنند
رشد شناختی کودک در پنج سالگی: کودک پنج ساله بسیار علاقهمند است فکرکند و راه حلی برای مسائل پیدا کند، تفاوت گذشته و آینده را درک میکند و میتواند:
- آدرس و شماره تلفن خانه را بدانند.
- بیشتر حروف الفبا را بشناسند.
- تا شماره 10 یا بیشتر بشمارد
- نام حداقل چهار رنگ را بدانند.
رشد اجتماعی کودک پنج ساله: با اینکه در این سن نافرمانی معمول و طبیعی است اما کودکان ۵ساله دوست دارند با کودکان دیگر بازیهایی با قوانین ساده انجام دهند و در گروههایی عضو باشند و با هم همفکری کنند که این مورد در رشد مهارت اجتماعی آنها بسیار مؤثر است.
بعضی از بازیهای مناسب رشد اجتماعی کودک در پنج سالگی شامل بازیهای رومیزی مثل کارتهای احساسات، بازیهای تخیلی مثل بازیهای نقش بازیکردن، قصهگویی و 20 سؤالی است
رشد شخصیتی کودک پنج ساله: باید بدانید که کودکان از رفتارهای شما یاد میگیرند نه صحبتهای شما بنابراین باید مراقب رفتار و گفتار خود باشد، از سرزنش کردن کودکان به شدت بپرهیزید، به کودک برچسبهایی مانند بیعرضه، دستوپاچلفتی، خنگ و... نزنید، با کودکان دیگر مقایسه نکنید، عیبهای فرزند خود را بپذیرید و روی آنها سرپوش نگذارید بلکه درصدد درمان آن عمل کنید. رعایت تمام این نکات به رشد شخصیت فرزند شما بسیار کمک میکند
.
استعدادیابی کودک پنج ساله
در حال حاضر آزمونی به عنوان تست هوش کودک پنج ساله وجود ندارد.
پذیرفتن عقاید و علاقمندیهای کودکان و تلاش برای پیشرفت آنها در زمینه استعدادهایشان از دیگر راههایی است که باعث پرورش صحیح کودکان در سن پنج سالگی میشود
با زیر نظر گرفتن رفتار و وضعیت شناختی کودک میتوان برای پرورش استعدادهای او برنامهریزی و جهت تقویت هوش کودک پنج ساله از همان دوران عمل کرد و تا در آینده شاهد شکوفایی استعدادهایش باشیم. مثلاً اگر کودکی پرتکاپو و پرجنبوجوش است و از دور و دیوار بالا میرود احتمالاً هوش حرکتی بالایی دارد. یا اگر کودکی شعر و داستانهای کودکانه جالبی متناسب با دنیای شیرین کودکی خود میگوید یا داستان فیلم و انیمیشنهایی رو که میبیند به درستی برایتان تعریف میکند، هوش کلامی زبانی قوی ای دارد
نویسنده: سمیه فراهانی
منبع: هر آنچه را که در مورد وضعیت استاندارد رشد کودک پنج ساله باید بدانید