"راز بزرگ" زیان کسان از پى سود خویش بجویند و دین اندر آرند...
"راز بزرگ"
زیان کسان از پى سود خویش
بجویند و دین اندر آرند پیش
شاهنامه فردوسی
بیتى شگفت است
از سرمشق‌های بدیع فصاحت.
و آن به صراحی فاخری مانَد
که شرابی هفت هزار ساله
از دیرینه‌ترین اندیشه‌ها را
در خود جای داده است.
و عجبا که در همین یک بیت کوتاه
سه جفت از سرکش‌ترین
معانی جنگ‌آفرین را در کنار هم نهاده
تا نهاد اهریمنی انسانِ کج‌نهاد را
به نمایش آورد.
جفت نخست،
دو اندیشه رویاروی سود و زیان است
که جمله آدمیان در حلقه زنار او گرفتارند.
و دیگر یک جفت دشمن دیرینه
با نام‌های آشنای"من" و " تو" است
که بى هیچ شرمگینى یکی دیگری را گوید:
سود از آنِ من
و زیان از آنِ تو و همه کسان دیگر
و اگر پرسند
این به کدام سیرت و سان راست مى‌آید،
جفت سوم را در میان می‌آورد،
و آن کفر و ایمان است؛
ایمان آن چیزی است که «من می‌گویم»
و کفر هر آن چیز که «تو می‌گویی».
و این است خوشترین بهانه غارتگری
و این است پروانه تاختن بر جان و مال مردمان.
و چه بسیار نسل‌ها و عصرها آمدند و رفتند
و این بهانه خوش‌آیین را بر فرق یکدیگر کوفتند
تا سود خود جویند و زیان کسان خواهند.
و راز بزرگ این است
که در این سوکنامه
دین و آئین تنها یک بهانه است
و بزهکار سترگ،
همان نفس بیشی‌خواه
و سیری‌ناپذیر آدمی است،
که هزار بهانه دیگر در آستین دارد
و چون گرگ با گوسفندی
که در بخش فرودین رودخانه آب می‌نوشد،
گوید چرا آب را گل‌آلود می‌کنی،
بر من واجب است تو را هم بدرم
و طعام خود کنم.
این است فصاحت فردوسی
که چنین سفسطه روشن و شفاف
و چنین جدال گسترده اهریمنی را
تنها در ده کلمه گنجانیده
و در عین حال ضرباهنگ عروضی
و انسجام و هم‌آهنگی کلمات را
با تردستی دست‌نشانده خود کرده است.
نوشته حسین الهی قمشه‌ای
۱۴۰۱/۳/۱۶
تصویر: Jean-Baptiste Oudry
www.drelahighomshei.com
#راز_بزرگ #فردوسی #شاهنامه #سود_و_زیان #دین #ایمان #کفر #نفس #حسین_الهی_قمشه_ای #دکتر_الهی_قمشه_ای #الهی_قمشه_ای #قمشه_ای #اینستاگرام
#Grand_Secret #Ferdowsi #Shahnameh #Profitandloss #Religion #Faith #Atheism #Ego #Drelahighomshei #Elahighomshei #Ghomshei #Instagram #Official
اینستاگرام صفحه رسمی دکتر الهی قمشه ای
زیان کسان از پى سود خویش
بجویند و دین اندر آرند پیش
شاهنامه فردوسی
بیتى شگفت است
از سرمشق‌های بدیع فصاحت.
و آن به صراحی فاخری مانَد
که شرابی هفت هزار ساله
از دیرینه‌ترین اندیشه‌ها را
در خود جای داده است.
و عجبا که در همین یک بیت کوتاه
سه جفت از سرکش‌ترین
معانی جنگ‌آفرین را در کنار هم نهاده
تا نهاد اهریمنی انسانِ کج‌نهاد را
به نمایش آورد.
جفت نخست،
دو اندیشه رویاروی سود و زیان است
که جمله آدمیان در حلقه زنار او گرفتارند.
و دیگر یک جفت دشمن دیرینه
با نام‌های آشنای"من" و " تو" است
که بى هیچ شرمگینى یکی دیگری را گوید:
سود از آنِ من
و زیان از آنِ تو و همه کسان دیگر
و اگر پرسند
این به کدام سیرت و سان راست مى‌آید،
جفت سوم را در میان می‌آورد،
و آن کفر و ایمان است؛
ایمان آن چیزی است که «من می‌گویم»
و کفر هر آن چیز که «تو می‌گویی».
و این است خوشترین بهانه غارتگری
و این است پروانه تاختن بر جان و مال مردمان.
و چه بسیار نسل‌ها و عصرها آمدند و رفتند
و این بهانه خوش‌آیین را بر فرق یکدیگر کوفتند
تا سود خود جویند و زیان کسان خواهند.
و راز بزرگ این است
که در این سوکنامه
دین و آئین تنها یک بهانه است
و بزهکار سترگ،
همان نفس بیشی‌خواه
و سیری‌ناپذیر آدمی است،
که هزار بهانه دیگر در آستین دارد
و چون گرگ با گوسفندی
که در بخش فرودین رودخانه آب می‌نوشد،
گوید چرا آب را گل‌آلود می‌کنی،
بر من واجب است تو را هم بدرم
و طعام خود کنم.
این است فصاحت فردوسی
که چنین سفسطه روشن و شفاف
و چنین جدال گسترده اهریمنی را
تنها در ده کلمه گنجانیده
و در عین حال ضرباهنگ عروضی
و انسجام و هم‌آهنگی کلمات را
با تردستی دست‌نشانده خود کرده است.
نوشته حسین الهی قمشه‌ای
۱۴۰۱/۳/۱۶
تصویر: Jean-Baptiste Oudry
www.drelahighomshei.com
#راز_بزرگ #فردوسی #شاهنامه #سود_و_زیان #دین #ایمان #کفر #نفس #حسین_الهی_قمشه_ای #دکتر_الهی_قمشه_ای #الهی_قمشه_ای #قمشه_ای #اینستاگرام
#Grand_Secret #Ferdowsi #Shahnameh #Profitandloss #Religion #Faith #Atheism #Ego #Drelahighomshei #Elahighomshei #Ghomshei #Instagram #Official
اینستاگرام صفحه رسمی دکتر الهی قمشه ای
