دلایل تنگی نفس چیست؟

علل تنگی نفس

در بیشتر موارد، تنگی نفس در اثر بیماری قلبی و یا ریوی بروز می کند.

قلب و ریه در رساندن اکسیژن به بافت های بدن و دور کردن دی اکسید کربن از آن ها نقش دارند و بروز هر گونه مشکلی در این روند، روی تنفس شما موثر است.

علل شایع تنگی نفس عبارتند از

- بیماری آسم

- مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن

- تامپوناد قلبی (فشار روی قلب به دلیل تجمع خون و مایعات دیگر در اطراف قلب)

- حمله قلبی

- کاهش فشار خون

- آمبولی ریه

- پنومونی (ذات الریه)

- آسیب ریه و قلب در اثر فشار زیر آب (مثل غواصی)

- گرفتگی راه تنفسی فوقانی

علل تنگی نفس مزمن عبارتند از

- بیماری آسم

- بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)

- بد کار کردن قلب

- بیماری ریوی درون شبکه ای

- چاقی

تعدادی از بیماری های دیگر نیز باعث می شوند فرد نفس کم بیاورد و دچار تنگی نفس شود، مثل:

الف) بیماری های ریوی

- بیماری خروسک (کروپ)

- سرطان ریه

- ذات الجنب (آماس شامه ریه)

- ادم ریوی

- فیبروز ریوی

- فشار خون ریوی

- سارکوئیدوز

- سل

ب) بیماری های قلبی

- کاردیومیوپاتی

- آریتمی قلبی

- نارسایی قلبی

- پریکاردیت

ج) سایر بیماری ها و مشکلات

- کم خونی

- شکستگی دنده قفسه سینه

- خفگی

- التهاب اپی گلوت (دریچه نای)

- بلعیدن یک جسم خارجی مثل سکه

- اختلال اضطراب فراگیر

- سندرم گیلن باره

- بیماری میاستنی گراویس

چه موقع نزد پزشک برویم؟

اگر به طور ناگهانی دچار تنگی نفس شدید گشتید، طوری که دیگر نتوانستید کاری انجام دهید، فورا به اورژانس (۱۱۵) زنگ بزنید و یا از کسی بخواهید تا شما را نزد پزشک ببرد.

اگر تنگی نفس شما همراه با درد قفسه سینه، غش و ضعف و حالت تهوع بود، سریعاً به پزشک مراجعه کنید، زیرا اینها می توانند علامت حمله قلبی یا آمبولی ریوی باشند.

اگر تنگی نفس شما با مشکلات زیر همراه بود، یک وقت ملاقات با پزشک بگیرید:

- ورم پا و قوزک پا

- تنفس مشکل هنگام دراز کشیدن

- تب بالا، لرز و سرفه

- کبودی لب ها و سر انگشتان دست

- خس خس سینه (با صدا نفس کشیدن)

- بدتر شدن تنگی نفس قبلی

مراقبت از خود

برای جلوگیری از بدتر شدن تنگی نفس مزمن، به توصیه های زیر عمل کنید:

۱- سیگار نکشید. اگر حتی سال های سیگار کشیده اید، باید بدانید ترک آن باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی، ریوی و سرطان می شود.

۲- از آلاینده های محیطی دوری کنید. تا حد امکان از تنفس مواد آلرژی زا و سموم محیطی خودداری کنید.

۳- اگر چاق هستید، وزن اضافی خود را کم کنید.

۴- مراقب خودتان باشید. اگر یک بیماری دارید، همواره مراقب آن باشید تا بدتر نشود.

۵- برنامه عملی داشته باشید. با پزشک خود صحبت کنید که اگر علائم شما بدتر شد، چه کار کنید.

۶- از کار و تقلا در ارتفاعات بالاتر از ۱۵۰۰ متری خودداری کنید.

۷- اگر از کپسول اکسیژن برای تنگی نفس خود استفاده می کنید، همیشه آن را چک کنید تا خالی نباشد و به درستی کار کند.

منبع: تبیان

علت‌های اصلی تنگی نفس چیست؟

اضطراب
اضطراب یکی از علت‌های اصلی تنگی نفس در افرادی است که مشکل خاصی در سلامتی خود ندارند. وقتی فرد با یک حمله‌ی اضطرابی مواجه می‌شود، یا در موقعیتی بسیار استرس برانگیز قرار می‌گیرد، ممکن است احساس کند دچار تنگی نفس شده یا در حال خفه شدن است.

نتیجه‌ای که چاقی برای تنفس دارد چیزی مشابه اثر بارداری بر تنفس است. وقتی چربی در ناحیه‌ی شکم تجمع می‌یابد، به دیافراگم فشار وارد کرده و باز شدن آن را به سختی روبرو می‌کند، در نتیجه احساس تنگی نفس ایجاد می‌شود

در چنین مواردی، مهم است که بدانید چگونه حملات اضطرابی را تشخیص دهید. وقتی کسی دچار یک حمله‌ی اضطرابی می‌شود، اول باید بنشیند و سعی کند آرام شود. سپس، باید سعی کند بدون تلاش برای کنترل موقعیت، به طور نرمال نفس بکشد. کسی که اغلب دچار حملات اضطرابی می‌شود به کمک حرفه‌ای نیاز دارد تا یاد بگیرد چگونه و با چه تکنیک‌هایی بر اضطراب خود غلبه کند. درخواست کمک کردن هیچ ایرادی ندارد. در واقع شما می‌توانید جلوی حملات اضطرابی بعدی را بگیرید.

ورزش زیاد
گاهی ورزش زیاد یا انجام نادرست ورزش می‌تواند منجر به تنگی نفس شود. این اتفاق می‌تواند هم برای افرادی بیفتد که به ورزش کردن عادت دارند و هم برای افرادی که از تناسب‌اندام برخوردار نیستند. اما بیشتر در میان آن‌هایی معمول است که اغلب یکجانشین هستند و تحرکی ندارند و یا اضافه وزن دارند. در این موارد، لازم است میزان و نوع فعالیت با وضعیت فیزیکی فرد متناسب شود و سپس کم‌کم، شدت تحرک و فعالیت افزایش بیابد. این افراد تدریجاً می‌توانند به فعالیت‌های پُرشدت‌تری بپردازند.

 

مشکلات قلبی
قلب شما، خون را در تمام بدنتان پمپاژ می‌کند. وقتی قلب به هر دلیلی به درستی کار نکند، خون هم به درستی در بدن به جریان نمی‌افتد. این اتفاق معمولاً زمانی روی می‌دهد که فرد ِ دچار مشکلات قلبی، فعالیتی انجام می‌دهد که نیازمند افزایش ضربان قلب است. یعنی بخش‌های خاصی از بدن، خون و اکسیژن مورد نیازشان را دریافت نمی‌کنند. در نتیجه، این قسمت‌ها سیگنالی به سیستم عصبی مرکزی ارسال می‌کنند و این ارسال پیام، خودش را به صورت احساس تنگی نفس نشان می‌دهد که ممکن است با احساس درد در قفسه سینه نیز همراه باشد.

در چنین مواردی، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک می‌تواند درمان مناسب و دستورالعمل‌های لازم را برای سازگاری پیدا کردن با موقعیتی خاص ارائه بدهد.

 

بارداری
وقتی یک خانم در سه ماهه سوم بارداری‌اش است، حضور جفت و جنین به این معنی است که دیافراگم مادر، فضای کمتری برای باز شدن دارد. نتیجه‌ی این شرایط این است که ریه‌ها نمی‌توانند به خوبی منبسط شوند و مادر احساس تنگی نفس می‌کند. این اتفاق برای بیشتر خانم‌های باردار طبیعی است و باید آرام بمانید. نشستن روی کوسن یا بالش با زاویه‌ی ۴۵ درجه می‌تواند کمک کند این احساس کنترل شود. وقتی نشستید باید سعی کنید با الگویی نرمال نفس بکشید و نترسید.

همین حالت را موقع دراز کشیدن هم باید رعایت کنید. خانم باردار نباید به صورت افقی دراز بکشد و بخوابد. وضعیت افقی باعث تشدید احساس تنگی نفس می‌شود زیرا به دلیل جاذبه زمین، فشار بیشتری به دیافراگم وارد خواهد شد.

 

مشکلات تنفسی
در مورد مشکلات تنفسی، چند علت گوناگون را می‌توانیم مطرح کنیم. حملات آلرژی، آسم، برونشیت، بیماری مزمن انسدادی ریه، پنومونی، یا هر عارضه‌ای در راه‌های هوایی می‌تواند احساس تنگی نفس در فرد ایجاد کند. در ارتباط با مشکلات تنفسی می‌توانیم نارسایی تنفسی ناشی از ویروس کرونا را نیز عامل احساس تنگی نفس بدانیم. دیسپنیا یا تنگی نفس، یکی از علائم عفونت کووید-۱۹ است که عامل پاندمی کنونی محسوب می‌شود.

در چنین مواردی، مهم‌ترین کاری که می‌توان انجام داد مراجعه به پزشک متخصص است. پزشک متخصص کسی است که می‌تواند تشخیص بدهد کدام مشکل تنفسی باید تحت مداوا قرار بگیرد و درمان لازم را توصیه خواهد کرد. درمان می‌تواند طیف گسترده‌ای داشته باشد، از استراحت گرفته تا درمان‌های تخصصی‌تر مانند آنتی‌بیوتیک‌ها.

 

چاقی
نتیجه‌ای که چاقی برای تنفس دارد چیزی مشابه اثر بارداری بر تنفس است. وقتی چربی در ناحیه‌ی شکم تجمع می‌یابد، به دیافراگم فشار وارد کرده و باز شدن آن را به سختی روبرو می‌کند، در نتیجه احساس ناراحت‌کننده‌ی تنگی نفس ایجاد می‌شود. در چنین مواردی، توصیه می‌کنیم به یک متخصص تغذیه و رژیم مراجعه کنید تا دستورالعمل‌های لازم و درست برای کاهش وزن اضافی را دریافت کنید.

 

بیماری‌های عصبی عضلانی
بیماری‌های عصبی عضلانی گوناگونی می‌توانند هم بر دیافراگم و هم بر عضلات حفره‌ی قفسه سینه اثر بگذارند که نتیجه‌ی آن، عدم عملکرد درست سیستم تنفسی خواهد بود. در این مورد باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا مشکل را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز نماید.

هنگام تنگی نفس چه باید کرد؟

وقتی احساس تنگی نفس می‌کنید، مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید این است که آرام و خونسرد بمانید. باید در مکانی ساکت بنشینید و سعی کنید تنفس‌تان را کنترل کنید. اگر بعد از مدتی مشکلتان برطرف نشد و تنفس‌تان به حالت طبیعی برنگشت، باید به پزشک مراجعه کنید یا خود را به اورژانس برسانید.

اگر تنگی نفس ناشی از مشکل یا بیماری جدی در سلامتی باشد، تحت درمان قرار گرفتن مهم و لازم است. درمان توصیه شده باید پیگیری شود تا علائم تا جایی که امکان دارد کنترل شوند.

درمان تنگی نفس

درمان تنگی نفس معمولا شامل درمان علت زمینه‌ای می‌باشد.

اگر تنگی نفس ناشی از مشکلات پزشکی اورژانسی نباشد می‌توان با چندین درمان خانگی این وضعیت را بهبود بخشید.

راه‌هایی برای بهبود تنگی نفس کرونا:

• تنفس با لب‌های غنچه شده: به آرامی و با شمارش، دو بار از طریق بینی و چهار بار از طریق دهان (با حالتی از لب‌ها مثل وقتی که در حال سوت زدن هستید) نفس بکشید.
• نشستن و خم شدن به جلو: روی صندلی بنشینید، پاهای خود را روی زمین قرار دهید، قفسه سینه را کمی به پایین خم کنید، آرنج خود را روی زانویتان گذاشته و چانه تان را با دستان تان نگه دارید. به یاد داشته باشید عضلات گردن و شانه خود را ریلکس نگه دارید. اکنون به آرامی نفس بکشید.
• نشستن روی صندلی و خم شدن روی میز: روی صندلی بنشینید، پاهای خود را روی زمین قرار دهید، روی میز خم شوید و دستان تان را روی میز بگذارید، سرتان را روی ساعد خود یا روی یک بالشت قرار دهید.
• ایستاده با حمایت پشتی: بایستید و از پشت به دیوار تکیه دهید و باسن خود را روی دیوار بگذارید، پاها را از هم جدا کنید و دستها را روی ران بگذارید، شانه هایتان را ریلکس کنید، کمی به جلو خم شوید و به آرامی نفس بکشید.
• ایستاده با حمایت بازوها: در کنار یک میز که از شانه شما کوتاه تر است بایستید، دست خود را روی میز قرار دهید، گردن خود را ریلکس کرده و آرام نگه دارید، سر خود را اندکی روی قفسه سینه پایین بیاورید، شانه‌های خود را ریلکس کنید و به آرامی نفس بکشید.
• دراز کشیدن: اگر به بغل دراز کشیده‌اید میان پاهای خود بالشت بگذارید و اگر طاق باز خوابیده‌اید سر را کمی بالاتر از بدن قرار دهید و زیر زانوهایتان بالشت بگذارید.
• تنفس دیافراگمی: روی صندلی بنشینید، پاهای خود را روی زمین قرار دهید، دستان خود را روی شکم بگذارید، عضلات شکم را منقبض کنید و از دهان با لب‌های غنچه شده نفس بکشید. این کار را پنج دقیقه تکرار کنید.
• تنفس در هوای سرد می‌تواند تنگی نفس را بهبود بخشد.
• قهوه بنوشید: کافئین موجود در قهوه باعث گشاد شدن راه‌های هوایی می‌شود.
• رژیم و ورزش: تغییر سبک زندگی، داشتن خواب کافی، کاهش وزن از طریق ورزش و استفاده از مشاور تغذیه در درمان تنگی نفس ناشی از افزایش وزن وسبک زندگی نامناسب موثر است.
• توانبخشی ریه: برای درمان آسم و COPD و دیگر بیماری‌های ریوی نیاز به مراجعه به متخصص ریه دارید.
• توانبخشی قلبی: نارسایی قلبی به معنای ناتوانی قلب در پمپ کردن خون اکسیژن دار برای رفع نیازهای بدن است. نفس تنگی یکی از نشانه‌های نارسایی قلبی است که نیاز به مراجعه به پزشک دارد.
• ترک سیگار، اجتناب از دود سیگار و تنباکو، استفاده از ماسک و تهویه هوای محل زندگی می‌تواند در کاهش تنگی نفس موثر باشد.

منبع: دکتر تو

تنگی نفس چیست؟

اگر تا به حال احساس کرده‌اید که در هوای کافی و مناسب نمی‌توانید نفس بکشید، وضعیتی را تجربه کرده‌اید که به آن تنگی نفس می‌گویند. تنگی نفس می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های قلبی ریوی باشد. همچنین می‌تواند موقتا پس از یک فعالیت شدید بدنی اتفاق بیفتد. همچنین درمان‌های نفس تنگی می‌تواند کارهای بسیار ساده‌ای باشند.

اگر تا به حال احساس کرده‌اید که در هوای کافی و مناسب نمی‌توانید نفس بکشید، وضعیتی را تجربه کرده‌اید که به آن تنگی نفس می‌گویند.

علایم

مهم ترین علامت تنگی نفس، تقلای تنفسی و نفس کشیدن با سختی است که می‌تواند ناشی از یک مشکل مزمن باشد یا به صورت حاد و یک تا دو دقیقه پس از فعالیت شدید بدنی ایجاد شود. در تنگی نفس شما ممکن است احساس کنید که به اندازه کافی هوا وارد ریه‌های خود نمی‌کنید و در موارد شدیدتر و جدی ممکن است احساس خفگی کنید. هم چنین تنگی نفس ممکن است باعث ایجاد احساس فشار و تنگی در قفسه سینه شود.

دلایل تنگی نفس

• اگر تا به حال دویده یا شنا کرده باشید می‌دانید که ممکن است چند دقیقه طول بکشد تا بتوانید به راحتی نفس بکشید. ممکن است در تنفس اکسیژن کافی برای برآورده کردن نیاز‌های بدنی خود مشکل پیدا کنید. اگر شما فرد سالمی هستید پس از گذشت مدت زمان کوتاهی تنفس شما به حالت معمول باز خواهد گشت و ظرف چند دقیقه به طور طبیعی نفس خواهید کشید.
• ورزش معمولا باعث نفس تنگی کوتاه مدت می‌شود.
• اگر شما در ارتفاعات بالا مانند قله کوه هستید و به کمبود اکسیژن عادت ندارید ممکن است نفس تنگی موقتی را تجربه کنید.
• سیگار کشیدن، آلودگی هوا و مواد شیمیایی و آلرژن‌ها می‌توانند منجر به مشکلات ریوی و تنگی نفس شوند.
• تنگی نفس می‌تواند گاهی به علت ریفلاکس اسید معده باشد.
• این موارد می‌تواند باعث نفس تنگی ناگهانی شود که باید اورژانسی درمان شوند: نارسایی قلبی، فشار خون پایین، پنومونی (ذات الریه یا عفونت ریه)، آمبولی ریه (لخته خون در ریه ها)، مسمومیت با کربن مونواکساید، استرس و اضطراب.
• اگر یک تکه غذا یا شی دیگری راه‌های هوایی شما را مسدود کند ممکن است دچار تنگی نفس ناگهانی شوید.
• صدمه‌ای که منجر به آسیب ریوی یا از دست دادن سریع خون شود می‌تواند تنفس شما را دشوار سازد.
• تنگی نفسی که بیش از چهار هفته طول بکشد را تنگی نفس مزمن می‌نامند که علت تنگی نفس مزمن شامل این موارد است: بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) که شامل آمفیزم و برونشیت مزمن است، بیماری اینترستیشیال یا بینابینی ریوی (زخم ریه)، تهویه ضعیف ریه، بیماری‌های قلبی، چاقی و افزایش وزن.
• کرونا: درگیری ریه کرونا می‌تواند باعث تنگی نفس شود.
• آسم می‌تواند به دو صورت حمله حاد و مزمن باعث ایجاد تنگی نفس شود.

علت بروز تنگی نفس چیست؟

تنگی نفس می­‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. ازجمله:

• آسم
• سایر بیماری­های ریه (مانند آمفیزم که اغلب در اثر کشیدن سیگار رخ می­‌دهد)
• نارسایی قلبی
• حمله­‌ی عصبی
• آلرژی
• و جدیدا ویروس کرونا

اگر تنگی نفس همراه با سرفه و یا تب باشد، ممکن است دچار عفونت سینه یا ذات­‌الریه شده باشید. از دیگر عواملی که کم­تر در بروز مشکلات تنفسی شایع است می­‌توان به سرطان ریه، تشکیل لخته خون در ریه، سوراخ شدن ریه و جراحت بافت ریه اشاره کرد.