آیا مردم روسیه وایکینگ هستند؟

روس‌ها یا مردم روس (به روسی: русские، آوانگاری: روسکیه) گروهی قومی از اسلاوهای شرقی اند، که خاستگاه شان اروپای شرقی است. ایشان به‌طور عمده در روسیه و کشورهای همسایه سکونت دارند و نام کشور روسیه نیز برگرفته از نام همین قوم است. روس‌ها به زبان روسی سخن می‌گویند،[۳۳] که خود زبانی اسلاوی است. همین زبان مادری مشترک در کنار مسیحیت ارتدکس که از سده پنجم هجری در میان روس‌ها رواج یافت، آنان را به هم می‌پیونداند.

از ۲۵۸میلیون روسی‌زبان در سراسر جهان ۱۳۴میلیون شان تبار روسی دارند. این گروه قومی با جمعیت ۱۱۵٬۸۸۹٬۱۰۷ تن در روسیه، که با احتساب روس‌های دیگر کشورها به ۱۵۰میلیون تن می‌رسد،[۱] هم پرجمعیت‌ترین قوم اسلاو و هم پرجمعیت‌ترین ملت اروپا اند. جمعیت بزرگی از روس‌ها در کشورهای پساشوروی زندگی می‌کنند. نیز جماعت بزرگی از کوچندگان روس، چه روسی‌زبان و چه جز آن، که آمار شان ۲۰ تا ۳۰میلیون برآورد می‌شود، در سراسر جهان، به ویژه در ایالات متحد، آلمان، برزیل و کانادا پراکنده‌اند.

روس‌ها از قبیله‌های اسلاوی شرقی برآمده اند و فرهنگ نیاکان شان ریشه در روس‌های کیفی دارد و بیش از همه با اقوام اوکراینی و بلاروسی نزدیک اند.

در پارسی واژه روس هم برای اشاره به شهروندان روسیه و هم برای اشاره به روس‌تباران به کار می‌رود، حال آن که در روسی برای این دو مفهوم دو واژه جدا هست. یکی русские (روسکیه) که به چم «روس‌تبار» یا «از قوم روس» است و دیگری россияне (روسیانه) که به چم «روسیه‌ای» است و برای اشاره به شهروندان روسیه فارغ از قومیت شان یه کار می‌رود.

واژه روس از نام مردمان روس' برگرفته شده‌است، اما روشن نیست که نام همان مردمان روس' از کجا آمده‌است. مشهورترین نگره این است، که واژه «روس'»، همچون نام «روتسی» که فنلاندی‌ها به سوئد داده‌اند، در زبان‌های ژرمنی برگرفته از اصطلاح «-rods» در زبان نورس باستان است به چم «مردانی که قایق می‌رانند»، به این قرینه که قایرانی شیوه اصلی رفت‌وآمد در رودهای اروپای شرقی بود.

بر اساس دیگر نگره‌ها نام روس' از اصطلاح * roud-s-ь (از ریشه *rъd-/ *roud-/ *rуd-) در زبان نیااسلاوی برگرفته شده‌است، که با رنگ سرخ (مو) یا از هندوایرانی ruxs/roxs - (روشن) مرتبط است. نیز ارتباطات زبانی دیگری با باشندگان جنوب اوراسیا مانند شهر روسه در بلغارستان یا البروس در ناحیه فدرالی قفقاز شمالی هست؛ همچنین با نام رود رُس در اوکراین.

پیش از انقلاب ۱۹۱۷ مقامات روسیه هرگز مردم را «روس» نمی‌خواندند و به جای ش عنوان «روس‌های بزرگ» را به کار می‌بردند، که یعنی بخشی از همه روس‌ها یعنی همه اسلاوهای شرقی اند.

از سده‌های نخستین پس از اسلام نزد جغرافی‌دانان ایرانی روس‌ها از دیگر اسلاوها جدا شده بودند. ایشان اسلاو را «سقلاب» و در جمع «سقالبه» یا «صقالبه» می‌گفتند. نویسنده حدود العالم در نیمه دوم سده چهارم هجری ایشان را متمایز کرده‌است.

روس ناحیتی است که مشرق وی کوه بجناک است و جنوب وی رود روتا است و مغرب وی صقلاب است و شمال وی ویرانی شمال است

— حدودالعالم

روس‌ها از اقوام ساکن در اوراسیا اند، که به خانواده قومی و زبانی اسلاو تعلق دارند، اما خود به تیره‌های پرشماری بخش‌بندی می‌شوند، که آن‌ها را در دو گروه بزرگ روس‌های شمالی و جنوبی می‌گنجانند. زبان ایشان نیز اگرچه روسی است اما گویش‌های زیادی دارد و به‌طور کلی گویش‌های شمالی روسی از گویش‌های جنوبی متفاوت است. مطالعات ژنتیکی نشان داده که مردم روس از نظر ژنتیک تفاوت چندانی با اوکراینی‌ها، لهستانی‌ها و مردم اسلوونی ندارند. همچنین برخی پژوهشگران مانند زلنین بر این باورند که مردم شمال روسیه به اوکراینی‌ها و بلاروس‌ها نزدیک‌تر هستند تا به روس‌های جنوبی. همچنین در شمال روسیه مردم روس از نظر ژنتیکی به اقوام اورالی نزدیکی زیادی نشان می‌دهند و این احتمالاً نشان‌گر این است که بسیاری از اورالی‌ها که ساکنان منطقه شمالی اوراسیا بوده‌اند و امروزه در فنلاند و مجارستان و استونی و برخی دیگر از مناطق شمالی روسیه به‌سر می‌برند تحت تأثیر همگون‌سازی قومی روس‌های مهاجر قرار گرفته باشند؛ و این به این معنی است که بسیاری از روس‌های ساکن مناطق شمالی در اصل روس نیستند.

ویکی پدیا

روس‌ها (اسلاوی: Русь، سوئدی: Rus, یونانی: Ῥῶς) گروهی از واریاگان یا وارانگیان (بنا به نگره به اصطلاح نورمنیست، ایشان وایکینگ‌هایی بودند عمدتاً از منطقه کنونی سوئد). بنا به تاریخ‌نگاری اولیه روس، نوشته ۱۱۱۳ بعد میلاد روس‌ها از منطقه بالتیک اول به شمال شرق اروپا کوچانده شدند و منطقه‌ای در آنجا شکل دادند که نهایتاً تحت رهبری روریک درآمد. سپس، اولگ فامیل روریک، کیف را فتح کرد و روس کیفی را بنیان نهاد.

بازماندگان روریک پس از ۸۶۲ سلسله روس را فرمانروایی می‌کردند.

در متون نوشته شده توسط ابن خردادبه، از روس‌ها به عنوان «اقوام صقالبة» نام برده‌شده است، که این عنوان برای نام بردن از اقوام اسلاو مورد کاربرد است. تفسیر این عنوان به آنتی‌نرمن‌ها نشان می‌دهد که روس‌ها از تیرهٔ اسلاوها بودند نه از اسکاندیناویها. با توجه به تفسیر نرماندی (normandistas)، کلمهٔ صقالبه اغلب برای کسانی استفاده می‌شود که رنگ تیره و سبزه دارند، قوی هستند و به مرکز یا شمال‌شرقی اروپا تعلق دارند؛ بنابراین منظور ابن خردادبه در اینجا مبهم است.

منبع: ویکی پدیا

دانشنامه بریتانیکا می گوید که محققان غربی بر این باورند که مردم روس انشعابی از وایکینگ های وارانگیانگ (Varangians) هستند.

وارانگیان یا وارانگیانگ نامی است که در امپراطوری روم شرقی بر روی گروهی از وایکینگ های مهاجم، بازرگان و شهرک نشینان گذاشته شده بود. مردمی که بیشتر آن ها از سوئد و تعداد کمی نیز از نروژ و دانمارک بودند.

روس ها در ابتدا وایکینگ هایی بودند که به صورت حرفه ای برای قدرت های ثروتمند و بزرگ مثل روم می جنگیدند.