کشورهایی که نگران دریافت نکردن واکسن هستند
کشورهایی که نگران دریافت نکردن واکسن هستند
ساعت 24 - استفانی هگارتی گزارشگر امور جمعیتی، بی‌بی‌سی نوشته است :پخش تصاویر نخستین افرادی که در برابر بیماری کووید-۱۹ واکسینه می‌شوند لزوما باعث خوشحالی همه در سراسر دنیا نشده است. در برخی جاها - در کشورهایی چون زیمبابوه، مکزیک و پاکستان - تلاش برای دسترسی به واکسن به احتمال زیاد سخت و طولانی خواهد بود.
لویس چینگاندو از تماشای شروع روند تزریق واکسن در بریتانیا هیجان‌زده نشده بود - نگران بود. او هم مانند بسیاری از ما منتظر دریافت واکسن و بازگشت به زندگی عادی است. اما بر خلاف خیلی‌های دیگر، نوری در تاریکی به چشمش نمی‌رسد.مشخص نیست که کشورش زیمبابوه کی به این واکسن دسترسی پیدا خواهد کرد. او می‌گوید "حالا باید امیدوار یک گوشه بشینم تا بلکه به عمر من قد بدهد. ترسم از این است که همین جا که نشسته‌ام کووید بگیرم و بمیرم." حرفش شاید مبالغه به نظر برسد، اما او قبلا هم شاهد اتفاق مشابهی بوده است.کار خانم چینگاندو پیشگیری از شیوع اچ‌آی‌وی است و در سال‌های ۱۹۹۰ در هراره، پایتخت این کشور، شاید مرگ روزنانه هزاران نفر بود که به این ویروس مبتلا بودند. البته داروهایی وجود داشت که می‌توانست جلوی این مرگ‌ومیرها را بگیرد، اما فقط برای ثروتمندان. او می‌گوید "هر وقت اغنیا تصمیم بگیرند که زمان نجات فقرا رسیده است، آن وقت واکسن به ما هم می‌رسد."
خانم چینگاندو عضو کارزاری به نام "اتحاد واکسن مردمی" است. این اتحاد منتقد کشورهایی محسوب می‌شود که واکسن احتکار می‌کنند - مخصوصا ایالات متحده، بریتانیا، کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کانادا.واکسیناسیون مردم در برخی کشورها آغاز شده است - اما مشخص نیست که زیمبابوه کی به واکسن دسترسی پیدا خواهد کرد.
به گفته محققان دانشگاه دوک که قراردادهای دولت‌ها با سازندگان واکسن را بررسی می‌کنند، تعداد اندکی از کشورها بیش از حد نیاز جمعیتشان واکسن خریده‌اند. تعداد واکسنی که کانادا خریده است برای ۵ بار واکسینه کردن کل جمعیتش کافی است.این کشورها با خرید واکسن پیش از اثبات موثر بودن آن ریسکی متقبل شدند و در عوض بودجه تولید واکسن را تامین کردند. خانم چینگاندو و کارازر واکسن مردمی معتقدند که این روند ناعادلانه است و می‌گویند که واکسن‌های اضافی باید بین کشورهای نیازمند تقسیم شود.تا به امروز ۱۸۹ کشور به طرح کواکس پیوسته‌اند که از طرف سازمان بهداشت جهانی و گروهی از سازمان‌های بین‌المللی مروج واکسیناسیون حمایت می‌شود. هدف این طرح متحد کردن کشورها با یکدیگر است تا توان چانه‌زنی بیشتری در برابر شرکت‌های داروسازی داشته باشند.
هزینه واکسن ۹۲ تا از این کشورها - همگی کشورهایی با درآمد کم یا متوسط - از محل صندوقی پرداخت می شود که توسط حامیان مالی ایجاد شده است.بریتانیا نیم میلیارد دلار به این صندوق کمک کرده است. ایالات متحده و روسیه از معدود کشورهایی به شمار می‌روند که هیچ کمکی به این صندوق نکرده‌اند. باقی کشورها قرار است واکسن مورد نیاز خود را از طریق کواکس خریداری کنند، فرایندی که شاید به آن‌ها کمک کند هزینه کمتری بابت خرید واکسن پرداخت کنند.
'تعهد ۷۶ کشور ثروتمند برای مشارکت در خرید
کواکس تا به حال برای سه واکسن امیدبخش قرارداد امضا کرده است. اما این طرح فعلا قرار است که تنها واکسن مورد نیاز ۲۰ درصد جمعیت هر کشور را تامین کند. مکزیک یکی از حامیان بزرگ این طرح است و یکی از کشورهایی است که می‌خواهد واکسن مورد نیاز خود را از طریق آن تامین کند. اما مارتا دلگادو، مذاکره‌کننده ارشد این کشور در امور واکسن، می‌داند که ۲۰ درصد برای متوقف کردن شیوع فزاینده کووید-۱۹ در این کشور کافی نخواهد بود. او دارد به سختی تلاش می‌کند تا از راه‌های دیگر نیز واکسن تهیه کند. تاخیر حالا مساله مرگ و زندگی است. او می‌گوید "این ماه‌ها حیاتی است."روز ۱۳ اکتبر تیم او موفق شد که در رویدادی به گفته او نمادین مستقیما با سه شرکت سازنده قرارداد امضا کند. آن‌ها توانستند تعداد محدودی از واکسن ساخت شرکت فایزر را خریداری کنند. نهاد نظارتی مکزیک استفاده اضطراری از این واکسن را تایید کرد و تزریق آن قرار است که در ماه جاری آغاز شود.خانم دلگادو می‌گوید "ما حداقل در مکزیک برای خرید واکسن پول داریم. در منطقه آمریکای جنوبی کشورهای دیگری هستند که در حال حاضر پول کافی برای خرید واکسن ندارند و ضمانتی هم برای دسترسی آن‌ها به واکسن وجود ندارد."گفته شده است که واکسنی که توسط دانشگاه آکسفورد و شرکت استرازنکا در دست ساخت است بدون سود به کشورهای در حال توسعه فروخته خواهد شد. کواکس حساب ویژه‌ای روی این واکسن باز کرده است، اما استفاده از آن هنوز در هیچ کشوری تایید نشده است. و تولید واکسن مورد نیاز نزدیک به ۸ میلیارد نفر در تنها چند ماه از توان یک سازنده خارج است.پاکستان نیز مانند مکزیک در حال مذاکره با سازندگان واکسن بوده است. فیصل سلطان، دستیار ویژه نخست‌وزیر پاکستان در امور بهداشتی، می‌گوید "شکی نیست که ما باید با کشورهای ثروتمندتر رقابت کنیم. از ابتدا مشخص بود که چنین خواهد شد." آقای سلطان نقشی کلیدی در مذاکره با سازندگان واکسن داشته است.به گفته او "در حال حاضر اندازه کیک ثابت است و همه یک تکه از آن می‌خواهند. در چنین شرایطی جلو زدن و هل دادن اجتناب‌ناپذیر است.او می‌گوید روند مذاکرات تا به امروز مثبت بوده است اما هنوز چیزی نخریده‌اند. پاکستان در شرایطی نیست که بتواند بابت واکسنی که از موثر بودنش اطمینان ندارد هزینه کند. دکتر سلطان می‌گوید "ما از این نعمت برخوردار نیستیم. فکر می‌کنم تعداد کشورهایی که می‌توانند چنین کاری بکنند خیلی کم است. اگر بتوانیم جنس درست و ترکیب درست را تهیه کنیم به نظرم مشکلی نخواهیم داشت. اما نمی‌توانیم چشم‌بسته قمار کنیم."دانشگاه‌های اصلی پاکستان به شرکت چینی کن‌سینوبیو کمک کرده‌اند تا واکسنش را آزمایش کند و این کار شاید به دسترسی به این واکسن منجر شود، اما ضمانتی وجود ندارد. در عین حال، مذاکرات صرفا بر سر پول نیست.
دکتر سلطان نیز با او موافق است و می‌گوید "شرکت‌ها خارج از کشورهایشان فعالیت نمی‌کنند. و وقتی داریم درباره کشورها صحبت می‌کنیم، باید سیاست، روابط دوستانه و همه این مسائل را در نظر بگیریم. اما ما در حال حاضر داریم سعی می‌کنیم که از دعواهای ژئوپلیتیک فراتر برویم. باید منتظر ماند و دید که آیا ممکن خواهد بود یا نه."لویس چیندانگو و کارزار واکسن مردمی خواستار چیزی رادیکالتر از دیپلماسی یا حتی کواکس شده‌اند. خواست آن‌ها از شرکت‌های سازنده این است که مالکیت معنوی محصولاتشان را در اختیار همگان بگذارند تا امکان تولید نمونه‌های ژنریک واکسن نیز فراهم شود.سازمان تجارت جهانی هنوز بر سر چشم‌پوشی از قوانین مالکیت معنوی در ارتباط با واکسن‌های کووید-۱۹ تصمیم نگرفته است. برخی کشورها از این پیشنهاد حمایت کرده‌اند اما خیلی از کشورهای غربی با چنین کاری مخالفت دارند. به همین خاطر خیلی از کشورها فعلا باید برای دسترسی به واکسن کووید-۱۹ منتظر بمانند.خانم چیندانگو می‌گوید "کووید همچنان در آینده جان خیلی‌ها را خواهد گرفت، در حالی که زندگی مردم در دیگر کشورها عادی شده است."
ساعت 24
