کوچک شدن سفره خانواده‌ها و تهدید سلامت جامعه در آینده
کوچک شدن سفره خانواده‌ها و تهدید سلامت جامعه در آینده
شفقنا زندگی- طی سال های گذشته گرانی و تورم بر وضعیت اقتصادی مردم ما سایه افکنده و با شیوع کرونا و تعطیلی و کم کار شدن برخی واحدهای صنفی این امر خود مزید بر علت شده و موجب شده است سبد غذایی بسیاری از خانواده ها کوچک تر شود و آنها نتوانند میزان دریافتی کالری های بدن خود را به حد استاندارد برسانند و اقلام دیگر غذایی را جایگزین گوشت و لبنیات کنند که این موضوع می تواند در آینده سلامت بسیاری افراد را به خطر بیاندازد. در همین رابطه مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت نیز اخیرا اعلام کرد که بسیاری از خانواده ها مصرف گوشت و میوه و لبنیات را حذف و یا کاهش داده اند. دکتر زهرا عبداللهی گفته است«بنابر پژوهشی که ۳ماه نخست سال‌جاری انجام دادیم، تعداد زیادی از خانواده‌ها، مصرف گوشت و میوه و لبنیات را کاهش داده یا حذف کرده‌اند. ۵۰ درصد از این گروه اعلام کردند که به دلیل بیکار شدن یا کاهش درآمد، تصمیم به حذف یا کاهش این مواد غذایی گرفته‌اند. امروز و به دنبال شیوع کرونا و در صورت تداوم طولانی مدت افزایش قیمت‌ها، رشد تورم و بیکاری و کاهش درآمد خانوار، انتظار می‌رود که وضعیت تغذیه مردم بدتر شود.باید منتظر شیوع بالاتر سوءتغذیه باشیم که خودش سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن است.»
بنابراین موضوع، خبرنگار شفقنا زندگی با دکتر مریم صیادی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت وگو کرده است که در ادامه اشاره می شود:
_ مشکلات اقتصادی و تورم و گرانی باعث شده است بسیاری از مردم نتوانند در تهیه مواد غذایی لازم به نیاز های سلامت خود توجه کنند، اثرات سوء این وضعیت خصوصا در تغذیه کودکان چگونه است؟
وضعیت موجود قطعا اثرات سوءتغذیه ای دارد
این وضعیت قطعا اثرات سوءتغذیه ای دارد، بخصوص در گروه سنی کودکان و مادران بالاخص در مادران باردار و شیرده که تغذیه در این قشر بسیار مهم است. همچنین در مورد سالمندان، در واقع می شود گفت در تمام رده های سنی تاثیر خود را نشان می دهد، چون در گروه پروتئین قطعا بسیاری از خانواده ها قادر به خرید گوشت قرمز نخواهند بود و ما به استفاده از حبوبات توصیه می کنیم البته قیمت حبوبات هم چندان پایین نیست. سفیده تخم مرغ نیز منبع غنی پروتئین است اما متاسفانه با کم شدن مصرف گوشت قرمز خواه ناخواه فقر آهن و کم خونی نیز در افراد بیشتر دیده می شود. هم در بچه ها که می تواند در رشد آنها تاثیر زیادی بگذارد و در سالمندان نیز ماجرا متفاوت است در این رده سنی به دلیل تحلیل رفتن عضلات نیاز به پروتئین بیشتر می شود.
_ کمبود پروتئین و کمبود ویتامین منجر به چه بیماری هایی می شود؟
کم شدن مصرف گوشت قرمز به فقر آهن می انجامد
بسیاری از خانواده ها نمی توانند لبنیات مصرف کنند و کمبود کلسیم پیدا می کنند
برخی خانواده ها برای جبران گرسنگی به سمت نان خوردن پناه می برند که منجر به چاقی خواهد شد
در مورد پروتئین بیشتر گوشت قرمز مد نظر ما است. کم شدن مصرف گوشت قرمز به فقر آهن می انجامد و کم خونی در همه رده های سنی مخصوصا در بچه ها و دختر بچه ها دیده خواهد شد. در مورد ویتامین ها نیز می تواند موارد زیادی باشد. کمبود ویتامین دی که اکثر ما ایرانی ها دچار آن هستیم موجب می شود سیستم ایمنی پایین بیاید. وقتی میوه ها را در نظر می گیریم می بینیم مصرف میوه ها نیز بسیار کم شده است وقتی ما مصرف سه واحد میوه را توصیه می کنیم بسیاری به ما می گویند که میوه تهیه نمی کنند چون امروز میوه ای زیر ده هزار تومان نیست. حتی در مورد شیر و لبنیات هم قیمت ها بسیار گران شده است و بسیاری از خانواده ها نمی توانند استفاده کنند و کمبود کلسیم پیدا می کنند. از همه مهمتر این است که بسیاری از این افراد وقتی این مواد غذایی را نمی خورند به نان خوردن پناه می آورند و بخاطر اینکه گرسنگی خود را رفع کنند به طرف کربوهیدرات ها می روند و همین موجب چاقی می شود. چاقی عامل همه بیماری ها است. این هم به دنبال خود چاقی و دیابت کبد چرب را به همراه دارد.
_ آیا مواد غذایی جایگزین و ارزان قیمت تری وجود دارد؟
سویا پروتئینی گیاهی و مقرون به صرفه است که می تواند جایگزین گوشت شود
متاسفانه سبد غذایی مردم هر روز کوچکتر و کوچکتر می شود و در آینده تبعات بدی به همراه خواهد داشت
در چند سال آینده بیماری های کبدی جای سرطان و بیماری های قلبی و عروقی را می گیرد
عادات غذایی ما غلط است و تحرک نداریم
ما مشکلی از جهت حبوبات نداریم. حبوبات از دید ما جزو مواد پروتئینی محسوب می شوند و مثل گوشت می مانند. به طور مثال سویا استفاده کنند سویا پروتئینی گیاهی و مقرون به صرفه است که می تواند جایگزین گوشت شود. مصرف حبوبات مشکلی ندارد مگر در بیماری هایی مثل نقرس که می گوییم حبوبات کمتری استفاده شود وگرنه در مورد همه افراد گفته می شود که حبوبات را از شب قبل خیس کنند و مصرف آن را تا هفته ای سه بار در برنامه غذایی خود قرار بدهند این می تواند کمک کند. ولی بحث کم خونی پیش می آید چون حبوبات آهن دارند. عدس آهن خوبی دارد ولی آهن گوشت بهتر جذب بدن می شود. تخم مرغ هم می تواند ویتامین دی را تامین کند و سفیده اش پروتئین خوبی دارد و می توانند استفاده کنند ولی حداقل از بین میوه ها روزی دو بار مرکبات استفاده شود. اگر میوه ها در دسترس نبود می توانند از مکمل استفاده کنند ولی در نظر بگیرید که یک بسته بیست تایی قرص جوشان سی هزار تومان است پس چه بهتر که از مواد غذایی استفاده شود و همان میوه را بخورند. متاسفانه سبد غذایی مردم هر روز کوچکتر و کوچکتر می شود و این در آینده تبعات بدی به همراه خواهد داشت. بچه هایی که امروز در سن پایین هستند اگر تغذیه درستی نداشته باشند در سنین بلوغ مشکل پیدا خواهند کرد. مشکلات استخوانی، مشکلات دندانی و اگر شیر و لبنیات نخورند و متاسفانه همانطور که گفتم چاقی زیاد خواهد شد، چون عدم تحرک وجود دارد و مواد قندی و کربوهیدرات زیادی دریافت می کنند. در چند سال آینده بیماری های کبدی جای سرطان و بیماری های قلبی و عروقی را می گیرد. باید عادات درست شوند متاسفانه عادات غذایی ما غلط است و تحرک نداریم و متاسفانه همه مردم از همه گروه های غذایی استفاده نمی کنند.
_ شاید عده ای از میزان مصرف و مواد دریافتی خود اطلاع دقیقی نداشته باشند و به دلایل دیگری چاق شوند.
بسیاری افراد طی یکسال گذشته اضافه وزن پیدا کرده اند
عادات باید اصلاح شوند
روزی نیم ساعت تا چهل دقیقه در خانه تحرک داشته باشیم
بله شاید غذای افراد همان است ولی تحرک آنها صفر شده و کنار رفته است. ولی وقتی تحرک ندارند باید میزان غذای خود را کم کنند تا چاق نشوند ولی متاسفانه بسیاری از مراجعینی که نزد ما می آیند در طول یک سالی که از اسفند تا کنون بوده همه اضافه وزن پیدا کرده اند چون تعادل غذا خوردن و سوخت خود را از بین برده اند و این خود معضلی در بین مردم است. مطمئنا عادات باید اصلاح شوند مشکل همه ما حتی خود من این است که باید سبک زندگی درست شود اگر لایف استایل درست شود بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. وقتی سبک زندگی اصلاح شود شما ۵۰% جلو می افتید. اول اینکه باید عادات غذایی را اصلاح کرد. بعد مساله تحرک است امروز خیلی از افراد در خانه های خود ورزش می کنند. ما همواره به دنبال بهانه هستیم و می خواهیم بگوییم چون باشگاه نیست پس ورزش هم تعطیل. باید عادات را اصلاح کنیم و تحرک خود را کمی بیشتر کنیم و حتی اگر شده روزی نیم ساعت تا چهل دقیقه در خانه تحرک داشته باشیم اگر صد تا صدو خورده ای کالری هم بسوزانیم خیلی خوب است. ما نمی گوییم غذا را کم کنید ولی همان میزان غذای استاندارد را بخورد و بیشتر نباشد و سالم غذا بخورند سالم خوری مهمتر از هر چیزی است و تحرک باید بیشتر شود.
_ بخصوص که شبکه های اجتماعی هر روز به رایگان تمرین های ورزشی را منتشر می کنند و همه عضو این شبکه ها هستند.
بله این ها همه بهانه است هر کسی که بخواهد می تواند تحرک داشته باشد و زندگی سالمی را در پیش بگیرد.
_ کمی در مورد مواد غذایی دریافتی که روزانه بایستی بدن دریافت کند تا در آینده سالم باشیم، صحبت کنید. میزان مصرف مواد مختلف چقدر باید باشد؟
از چربی های اشباع مثل روغن جامد و کره و دنبه و… به هیچ وجه استفاده نشود
غذا ها با حداقل روغن پخته شود
هر چه نان تیره تر باشد خاصیت بهتری دارد
بهتر است هفته ای یکبار از برنج قهوه ای استفاده شود
در مورد چربی ها بهترین حالت این است که از چربی های اشباع مثل روغن جامد و کره و دنبه و… به هیچ وجه استفاده نشود. ما از کالری ها نهایتا ده درصد را از چربی ها در نظر می گیریم و می گوییم بیش از ده درصد نباشد و حتی کمتر از ده درصد باشد و بیشتر از چربی های غیر اشباع تک زنجیره ای مثل روغن زیتون و کنجد و کانولا و کلزا برای پخت و پز استفاده شود. در مصرف چربی باید اعتدال را رعایت کنند و غذا ها را با حداقل روغن بپزند. نمک فشار خون و پوکی استخوان را در بر دارد و بیماری های قلبی و عروقی را موجب می شود. پس باید اعتدال را رعایت کرد در مورد مصرف نان و غلات بهترین حالت این است که از گروه غلات که شامل نان و برنج و ماکارونی و… نان سنگک و نان سبوس دار هستند استفاده شود. هر چه نان تیره تر باشد خاصیت بهتری دارد نان های تیره قند را به سرعت بالا نمی برد. در مورد برنج هم بهتر است هفته ای یکبار و از برنج قهوه ای استفاده شود. برنج قهوه ای سبوس خوبی دارد و در مورد نان هم نان های جو و نان های هفت غله موجود در بازار باید بیشتر مورد استفاده قرار بگیرند این ها به سلامتی کمک بیشتری می کنند و باعث می شوند قند خون به سرعت بالا نرود.
نان های سفید قند را به سرعت بالا می برد
به هیچ عنوان مصرف برنج برای وعده شام توصیه نمی شود
غذا خوردن سالم این است که شام حذف نشود ولی زود خورده شود
شیر و لبنیات حتما باید استفاده شود
نوشیدنی های قندی باید کاملا کنار گذاشته شود
نان های سفید قند را به سرعت بالا می برد و متاسفانه مشکل ساز می شود. ما به هیچ عنوان مصرف برنج برای شام را توصیه نمی کنیم. باید سعی کنند شام سبک میل کنند ولی شام را حذف نکنند. غذا خوردن سالم این است که شام حذف نشود ولی زود خورده شود و برنج کمتر مصرف شود. البته مواردی که به میهمانی یا مجلسی دعوت شده اند موضوعی کاملا متفاوت است که خوشبختانه در شرایط کرونا خبری از این مجالس نیست. فصل زمستان فصلی است که سوخت وساز پایین تر است و معمولا در این فصل پرخوری بیشتر می شود. توصیه می شود در این فصل حتما شام را زودتر بخورند و دو سه واحد میوه و سبزی جات خورده شود چون فیبر خیلی خوبی دارد و باعث می شود یبوست پیدا نکنند و شادابی پوست و مو را به همراه دارد. در صبحانه در طول روز می توانند۷ تا ۸ واحد غلات مصرف کنند. در صبحانه معمولا ۵ تا ۶ واحد در نظر گرفته می شود حدودا ۳۰ گرم تقریبا باید گفت دو اکسچنج برای صبحانه و سه تا چهار اکسچنج برای ناهار در نظر گرفته شود. هر واحد غلات سی گرم در نظر گرفته می شود. شیر و لبنیات حتما باید استفاده شود تا در بحث کلسیم کمبودی پیدا نکنند این مورد برای رشد بچه ها بسیار ضروری است. در مورد نوشیدنی های قندی نیز باید گفت این نوشیدنی ها باید کاملا کنار گذاشته شود چون برای سلامتی مضر است اگر می خواهند نوشیدنی بخورند باید سعی کنند از آب میوه طبیعی استفاده کنند. اما ما به مراجعینی که می خواهند لاغر شوند آب میوه توصیه نمی کنیم و می گوییم از خود میوه استفاده کنید چون به دلیل فیبری که دارد موجب می شود رفع یبوست شود و حس سیری خوبی به همراه می آورد ولی آب میوه حس سیری ندارد و تنها ویتامینی به بدن می رسد البته قند طبیعی است ولی قند را بالا می برد. مصرف شیرینی و شکلات باید به حداقل برسد و حتی حذف شود.
_ با توجه به اینکه فصل زمستان است و همه در خانه هستند آیا برای دریافت ویتامین دی باید حتما قرص مصرف کرد؟
بیشتر افرادی که مبتلا به کرونا شدند کمبود ویتامین دی داشتند
طبق پروتکل بهداشتی که برای همه عنوان شده است باید سطح ویتامین دی چک شود اگر این سطح نرمال باشد که بین ۳۰ تا ۵۰ است و حتی در تکست های جدید گفته می شود باید بین ۴۰ تا ۶۰ باشد متاسفانه زمانی گفته می شد سی ولی امروز بخاطر کرونا مطلوب بین ۴۰ تا ۶۰ است بنابراین کسی که زیر پنجاه است باید قرص ویتامین دی را استفاده کند. اگر کمبود دارد هفته ای یک عدد ۵۰۰۰۰ تا ۸ هفته و بعد از آن دو عدد را ماهیانه استفاده کند. توصیه ما به همه افراد این است که بعد از جبران این کمبود ماهی یک عدد قرص ویتامین دی ۵۰ هزار مصرف کنند. در بچه های زیر ۵ سال گفته می شود ویتامین دی با دوز پایین مثلا ۱۰۰۰ یا ۲۰۰۰ شروع شود. در بچه های ۷-۸ سال به بالا در صورت کمبود می توان از قرص ۵۰۰۰۰ استفاده کرد توصیه ما به همه مراجعین این است که آمپول استفاده نشود و بیشتر از قرص استفاده کنند چون آمپول به یکباره سطح ویتامین دی را بالا می برد اما خیلی از بزرگسالان حال و حوصله ندارند می توانند استفاده کنند. در کشور ما که آفتابی نداریم و مردم بیشتر در خانه هستند این کمبود احساس می شود بیشتر افرادی که مبتلا به کرونا شدند کمبود ویتامین دی داشتند چون التهاب بیشتر می شود و کرونا اثر بیشتری بر آنها دارد. البته توصیه این است که حتما آزمایش بدهند ولی شخصی که تا به حال اصلا ویتامین دی نخورده است و یا ماه ها است که مصرف ویتامین دی نداشته می تواند بگیرد و استفاده کند و به صورت یک ماه هر هفته مصرف کند و بعد ماهیانه یکبار مصرف کند.
برای مطالعه ادامه این مقاله روی عکس کلیک کنید
شفقنا
#تهدید_سلامت_جامعه_در_آینده #سلامت_جامعه_در_آینده #کوچک_شدن_سفره_خانواده_ها
