اختلال دو قطبی چیست؟ | انواع، علائم و علل دو قطبی
اختلال دو قطبی چیست؟ | انواع، علائم و علل دو قطبی
اختلال دو قطبی یا افسردگی شیدایی از جمله اختلالات خلقی است که مشخصه آن تبدیل دوره شیدایی و اوج سرخوشی به دوره افسردگی و قعر ناامیدی است. در واقع افراد مبتلا دچار نوسانات خلقی و رفتاری شدیدی هستند. معمولا این اختلال در سنین نوجوانی اتفاق می‌افتد و در سنین بالای 40 سال احتمال ابتلا به این اختلال کمتر می‌شود. این تغییرات در خلق و خو، سبب مختل شدن زندگی روزمره و ارتباطات فرد بیمار می‌گردد و تاثیرات خود را بر جنبه‌های مختلف زندگی فرد می‌گذارد. ممکن است در صورت عدم اقدام برای درمان، فرد رفتارهای خطرناک و تحریک کننده‌ای بروز دهد که سلامت خود و اطرافیان را به خطر بیاندازد. با توجه به اهمیت موضوع در ادامه این مقاله به تعریف انواع افسردگی شیدایی، علائم و علت بروز بیماری می‌پردازیم.
اختلال دو قطبی از انواع اختلالات خلقی است که باعث تغییرات شدید در خلق و خو و رفتار افراد می‌گردد. دوره شیدایی با افزایش سطح انرژی و تحریک پذیری، عدم تمرکز و پرش افکار، کاهش نیاز به خواب، افکار خود بزرگ بینانه همراه است. برخی از بیماران مبتلا به دو قطبی هر دو نوع دوره افسردگی و شیدایی را تجربه می‌کنند و برخی دیگر، فقط به دوره‌های مانیا یا شیدایی دچار می‌شوند. مردان و زنان به یک اندازه در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند. دوره مانیا آنچنان برای فرد مبتلا می‌تواند خوشایند باشد که مصرف داروهای خود را در دوران افسردگی متوقف کند تا دوباره به حالت شیدایی بازگردد.
علت بروز این اختلال به طور قطعی مشخص نشده است. اما تحقیقات انجام شده بر روی اختلال دو قطبی نشان می‌دهد که ژنتیک در بروز این اختلال بسیار موثر است. به طور کلی تعامل عوامل زیست شناختی، روانشناختی و اجتماعی در بروز افسردگی شیدایی موثر هستند. رویدادهای پر استرس نیز با شروع این اختلال رابطه‌ای قوی دارند. توجه داشته باشید که رویدادهای پر استرس می‌توانند باعث تشدید علائم در فرد نیز شوند. به طور مثال فرد مبتلا به اختلال دو قطبی در هنگام ازدواج ممکن است علائم شدیدتری را تجربه کند که در این صورت می تواند مشکلات بیشتری به سراغش آید.
بر اساس تحقیقات انجام شده توسط موسسه ملی سلامت ذهن، انواع اختلالات دو قطبی شامل موارد زیر می‌باشند.
بسته به نوع اختلال دو قطبی که افراد به آن مبتلا هستند، علائم می‌تواند متفاوت باشد. ولی در اکثر این افراد علائمی مشابه است که شامل موارد زیر می‌باشند.
احساس غم و اندوه همراه با لذت نبردن از موقعیت‌ها، از علائمی می‌باشد که ممکن است در افراد مبتلا به افسردگی شیدایی دیده شود. آمار روانشناسی بالینی نشان می‌دهد که علائم افسردگی شدید در بیمارانی که مبتلا به اختلالات دو قطبی هستند، بیشتر است. در این حالت، احساس افسردگی برای طولانی مدت باقی می‌ماند و حتی انجام امور عادی زندگی را سخت یا غیر ممکن می‌کند. در صورتی که شما افسرده باشید متوجه این تغییرات در خود می‌شوید. حتما در این شرایط باید برای درمان افسردگی و درمان اختلال دو قطبی اقدام نمایید.
افراد در زمانی که مبتلا به اختلال دوقطبی می‌شوند از لحاظ روحی بسیار آسیب پذیرند و احساسات زیر در آنان بسیار پررنگ تر می‌شود.
1- نوسان بین احساس غمگینی و سرخوشی
2- افکار خودکشی
3- بیقراری و انرژی زیاد
4- افزایش اعتماد به نفس
5- بیش برآورد کردن قدرت و توانایی
6- حساسیت زیاد و زودرنجی
در این اختلال بیمار افکار، نگرش و باورهایش دستخوش تغییر می‌شود.
1- قضاوت ضعیف
2- افزایش خلاقیت و ایده‌های جدید
3- مشکل در تمرکز کردن و پرش افکار
4- خودبزرگ بینی و افکار بزرگ منشانه
از جمله تغییرات حالات جسمی که در افراد دیده می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.
1- افزایش انرژی
2- کاهش نیاز به خواب
3- افزایش تمایل به رابطه جنسی
افراد مبتلا به اختلال دو قطبی (افسردگی شیدایی) در برقراری رابطه جنسی با مشکل مواجه می‌شوند چرا که در دوره‌های شیدایی تمایل بالایی در برقراری رابطه جنسی دارند که گاهی به رفتارهای پر خطر جنسی نیز منجر می‌شود. از طرفی در دوره‌های افسردگی تمایلی به برقراری رابطه جنسی ندارند. داروهای تثبیت کننده خلق نیز که درمان این اختلال به کار برده می‌شود باعث سرد مزاجی و عدم تمایل به برقراری رابطه جنسی می‌گردند. در صورتی که قصد ازدواج با یک فرد مبتلا به اختلال دوقطبی را دارید قبل از آن حتما به نکاتی مانند تغییرات ناگهانی در تمایل به برقراری جنسی توجه داشته باشید.
از جمله تغییرات رفتاری در بیماران مبتلا به بیماری اختلال دو قطبی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.
1- پرحرفی، ابراز بیش از حد احساسات و صمیمی شدن غیر معمول
2- تحریک پذیری مفرط و تصمیم گیری عجولانه
3- ولخرجی‌های بسیار، رفتارهای تکانشی و سوء مصرف مواد
در صورت عدم درمان به موقع، به مرور زمان این اختلال می‌تواند تبدیل به جنون گردد. از جمله علائم اوژانسی این اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.
1- بروز رفتارهای خشونت آمیز و فحاشی
2- بروز رفتارهای خطرناک در فرد
3- شروع افکار خودکشی و صحبت کردن مداوم در مورد خودکشی
4- خودکشی‌های ناموفق
5- صحبت کردن در ارتباط با مرگ
تشخیص علائم اختلال افسردگی شیدایی مشکل است. فقط در مواردی که بیماری پیشروی کرده و به جنون شید یا مانیا رسیده است، نشانه‌ها به راحتی قابل تشخیص هستند. افرادی که دچار جنون خفیف شده‌اند ممکن است پر انرژی تر از حد معمولشان باشند به طوری که با اعتماد به نفس کامل و سرشار از انرژی و ایده‌های جدید به کار و زندگی خود مشغول باشند. یا در صورتی که فرد علائم افسردگی اساسی را در دوره‌های کوتاه مدت و در طول زمان تجربه کند افراد آن را به عوامل مختلفی به غیر از اختلال دو قطبی ربط می‌دهند.
داروهای تثبیت کننده خلق مانند لیتیوم، کاربامازپین، کلونازپام و... در پیشگیری از دوره‌های شیدایی و درمان موثر است. سیکل دارو درمانی باید حتما تحت نظر یک روان پزشک متخصص صورت گیرد. ممکن است در در کنار این داروها، ضد افسردگی‌ها، داروهای ضد اضطراب، ضد روان پریشی و ضد افسردگی-ضد درد نیز استفاده شوند. به عنوان مثال داروی symbyax ترکیبی از ضد افسردگی فلوکستین و اولانزاپین ضد روان پریشی است که می‌تواند موثر واقع شود. با این حال توجه داشته باشید دارو درمانی نیاز به صبر و حوصله دارد و در کنار حتما لازم است که از روان درمانی نیز بهره ببرید تا بتوانید زودتر به نتیجه دلخواه دست یابید.
از درمان‌های غیر دارویی نیز می‌توان به درمان شناختی-رفتاری، روان درمانی بین فردی و خانواده درمانی اشاره کرد. با این حال روش‌های دیگر مانند رفتار درمانی و درمان مبتنی بر روانکاوی نیز می‌تواند موثر واقع شود. توجه داشته باشید که هدف در تمامی روش‌ها یکسان است و بسته به شرایط فرد و موقعیتی که در آن قرار دارد بهترین شیوه درمان برای فرد مبتلا در نظر گرفته می‌شود. با مشاوره روانشناسی امکان تشخیص به موقع دوقطبی و درمان آن امکان پذیر است.
ما نیز در مرکز مشاوره حامی هنر زندگی شرایطی را برای شما فرآهم آورده‌ایم تا بتوانید از هر کجای کشور با مشاوران ما به صورت تلفنی و حضوری در ارتباط باشید. این مرکز با داشتن مشاورانی برجسته و با دانش به شما تضمین خواهد داد تا در کمترین زمان ممکن به درمان مشکلات و مسائل خود بپردازید. همچنین در صورتی که در اطرافیان شما کسی از این اختلال رنج می‌برد با دریافت راهکارها و روش‌های گوناگون به درمان او کمک نمایید.
داشتن سبک زندگی سالم می‌تواند به افراد برای جلوگیری از اختلال دوقطبی کمک شایانی کند. خواب کافی، ورزش منظم و روزانه و عادت غذایی درست به طور کلی در سلامت افراد همواره تاثیر بسزایی دارد. در کنار این مسائل سعی کنید قبل از مصرف هر دارویی از عوارض آن آگاه شوید چراکه گاهی داروها باعث افسردگی شیدایی در افراد می‌شوند.
حامی هنر زندگی
#اختلال_دو_قطبی #اختلال_دو_قطبی_نوع_یک #اختلال_دو_قطبی_نوع_دو #درمان_اختلال_دو_قطبی
