اوتیسم | آشنایی با انواع اختلالات طیف اوتیسم
اوتیسم | آشنایی با انواع اختلالات طیف اوتیسم
اوتیسم یا در خودماندگی، بیماری عصب شناختی است که با نشانه‌های نقص در ارتباط و گفتار تشخیص داده می‌شود. به دلیل طیف وسیعی از نشانه‌ها و ناهنجاری‌ها در کودکان مبتلا به آن اختلال طیف اوتیسم می‌گویند. بیماری درخودماندگی می‌تواند زندگی فرد را بسته به علائم به صورت خفیف تا شدید تحت تاثیر قرار دهد. شیوع اوتیسم در پسران حدود 5 تا 4 برابر دختران است. علائم اوتیسم در همان سه سال اول زندگی کودک قابل تشخیص می‌باشد اما با این حال در سنین 36-18 ماهگی بارزتر خواهد شد؛ چرا که نشانه‌های بارز اختلالات طیف اوتیسم تاخیر یا انحراف در رشد مهارت‌های اجتماعی، شناختی و ارتباطات کلامی و غیر کلامی کودک است.
نشانه‌های زیر در کودکان مبتلا به اوتیسم یا بیماری درخودماندگی از خفیف تا شدید مشخص می‌شود. با توجه به شدت بیماری کودک تحت درمان و آموزش قرار می‌گیرد. برخی از این نشانه‌ها عبارتند از:
_اجتناب از تماس چشمی و تماس فیزیکی با دیگران
_تمایل به تنهایی، عدم پاسخ به لبخند والدین پس از 6 ماهگی، داشتن ارتباط محدود و کم با اطرافیان، عدم تمایل به جواب دادن به صداها و دیگران و بی توجهی نسبت به محرک‌های محیطی
_تکان خوردن، چرخیدن و انجام دیگر حرکات تکراری و رفتارهای کلیشه ای
_تاخیر در حرف زدن، صحبت‌های تکراری با کلمات و عبارات کوتاه
_ناتوانی در بروز هیجانات و احساسات خود و فهم احساسات دیگران
_عدم انطباق با تغییرات کوچک در زندگی روزمره و تمایل به حفظ ثبات در موقعیت‌های مختلف
_مشکلات جسمی مانند هماهنگی ضعیف بین اجزای بدن، کنترل ضعیف دست، مشکلات معده مانند یبوست
_پرخاشگری و امکان آسیب رساندن به خود و دیگری
علت قطعی اختلالات طیف اوتیسم مشخص نیست با این حال عوامل زیر را در بروز درخودماندگی موثر شناخته شده اند:
_ نقش عوامل ارثی یا ژنتیکی
_ صدمه‌های احتمالی پیش از تولد مانند اختلال در اکسیژن رسانی حین زایمان
_ افزایش حجم مغز در لوب‌های پس سری، آهیانه، گیجگاهی
_ سطوح غیر طبیعی انتقال دهنده‌های دوپامین و سروتونین در مایع مغزی_ نخاعی
نشانه‌های اوتیسم در سنین مختلف کودک به شرح زیر می‌باشد:
اگر کودک‌تان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم باشد، متوجه می‌شوید که در سن 1 سالگی ارتباط چشمی زیادی با شما برقرار نمی‌کند. همچنین در هنگم صدا زدن واکنشی نشان نداده و به لبخند اطرافیان پاسخی نمی‌دهد. توجهی به حضورتان ندارد و برای بغل کردن هیچ هیجانی از خود نشان نمی‌دهد. به طور واضح متوجه عدم تمایل او به تبادلات اجتماعی می‌شوید. بازی‌های تکی و تنها بودن را به جمع و شلوغی ترجیح می‌دهد. ناتوانی در بیان هیجانات و حس کنجکاوی بسیار پایین، ترس‌های عجیب از بعضی اشیا، آرامش بیش از حد یا ناآرامی فراوان نیز از علائم اوتیسم در سنین 1 سالگی است.
در سن 2 تا 5 سالگی کودک مبتلا به اوتیسم علاقه‌ای به بازی با کودکان دیگر ندارد. توانایی و سرعت یادگیری کلمات در او بسیار کم بوده و حتی شاید از عبارات دو کلمه‌ای هم استفاده نکند. بیشترین علائم اوتیسم در این سنین ظاهر می‌شوند.
در سنین مدرسه و اواخر دوران کودکی، ناهنجاری‌های رشدی خصوصا در استفاده از زبان و اختلالات ارتباطی مانند ناتوانی در بازی با همسالان خود و اختلالات اجتماعی مانند ناتوانی در برقراری ارتباط با بزرگترها، عدم درک دیگران و پافشاری بر عقاید و نظرات خود می‌تواند از نشانه‌های بیماری اوتیسم باشد.
در جدیدترین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (DSM-5) اختلال طیف اوتیسم از نظر شدت به 3 دسته تقسیم شده است که موارد زیر را شامل می‌شود:
افرادی که در طبقه بندی اختلال طیف اوتیسم به عنوان گروه درجه یک مشخص می‌شوند:
برای شروع روابط اجتماعی به طور واضحی مشکل دارند به طوری که اغلب هنگام دعوت دیگران برای ارتباط اجتماعی پاسخ‌های غیر معمولی می‌دهند و تلاش‌های ناموفقی می‌کنند که اکثراً به شکست می‌انجامد. با این حال آن‌ها معمولاً تمایلات اندکی برای تعاملات اجتماعی دارند و کارکرد بین فردی‌شان به طور کامل مختل نشده است.
برای مثال ممکن است تنها در مکالمات رو در رو مشکل داشته باشند اما در سایر روابط بتوانند عملکرد خود را در حد متوسط حفظ کنند. تلاش اوتیستیک‌های درجه یک برای دوست یابی از جانب دیگران عجیب و غریب به نظر می‌رسد و اکثراً به شکست می‌انجامد. در نهایت این افراد به دلیل نقایص اجتماعی مذکور نیازمند کمک هستند و بدون حمایت‌های درجا دچار محدودیت‌های زیادی می‌شوند.
افرادی که از نظر شدت اختلال طیف اوتیسم نمره 2 دریافت می‌کنند نقایص قابل توجهی در ارتباطات کلامی و غیر کلامی دارند که حتی با وجود حمایت دیگران نیز کاملاً آشکار باقی می‌ماند. این افراد معمولاً علایق محدودی دارند و در پاسخ به دیگران تنها از جملات ساده استفاده می‌کنند. هم چنین ارتباطات غیر کلامی آن‌ها به طور واضحی عجیب و غریب به نظر می‌رسند.
عوامل محیطی و زیستی مختلفی می‌توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند که معمولاً در تعامل با یکدیگر عمل کرده و به این ترتیب شدت اختلال را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند. ما در ادامه به بررسی جداگانه عوامل خطرساز اختلال طیف اوتیسم پرداخته‌ایم:
سن بالای والدین، وزن پایین هنگام تولد و مواجهه با والپروات در دوران جنینی از جمله مهم‌ترین عوامل محیطی هستند که خطر ابتلا به اختلال طیف اوتیسم را در افراد افزایش می‌دهند. البته توجه داشته باشید که این عوامل تنها فاکتورهای خطرساز هستند و به طور قطع بروز اوتیسم را تعیین نمی‌کنند.
عوامل زیستی از جمله ژنتیک و فیزیولوژی بدن فرد نیز می‌تواند در ابتلا به اختلال طیف اوتیسم تأثیرگذار باشد. مطالعات انجام شده در این زمینه، نقش وراثت در بروز اوتیسم را بر اساس همگامی دوقلوهای همسان چیزی در حدود 37 تا 90 درصد تخمین می‌زنند. هم چنین تازه ترین پژوهش‌ها نشان داده که در 15 درصد موارد اختلال طیف اوتیسم با یک جهش ژنتیکی همراه است.
در مطالعات جدید میزان شیوع این اختلال در آمریکا و سایر کشورهای جهان چیزی در حدود 1 درصد گزارش شده است. هم چنین پژوهش‌ها بیانگر این است که میزان ابتلای کودکان و بزرگسالان دچار اوتیسم مشابه یکدیگر است و باهم تفاوت چندانی ندارد.
جالب است بدانید که مطالعات همه گیر شناسی، شیوع اوتیسم در پسران را 4 برابر بیشتر از دختران گزارش می‌دهد. البته این مسئله می‌تواند به دلیل تظاهرات خفیف‌تر مشکلات ارتباطی و اجتماعی در دختران باشد که باعث می‌شود بسیاری از آن‌ها به موقع تشخیص مناسب دریافت نکنند و به نوعی نادیده گرفته شوند. در نتیجه 4 برابر بودن آمار پسران در ابتلا به اوتیسم لزوماً به معنای وجود یک فاکتور جنسیتی مؤثر در بروز اختلال اوتیسم نیست و می‌تواند به محدودیت‌های آماری و تشخیصی در این زمینه اشاره داشته باشد.
بسیاری از افراد با این سؤال مواجه می‌شوند که آیا افراد مبتلا به اوتیسم قادر به تشکیل خانواده هستند؟ جواب این سؤال به سطح عملکرد و شدت اختلال فرد بستگی دارد. درواقع افرادی که دچار اوتیسم درجه یک هستند و با دریافت حمایت می‌توانند سطح متوسطی از ارتباطات اجتماعی را تجربه کنند، نسبت به سایر افراد مبتلا به این مشکل از قابلیت بیشتری برای ازدواج کردن برخوردارند.
اما اوتیسم درجه دو و درجه سه در صورت ازدواج با مشکلات بسیار بیشتری رو به رو خواهد بود که اوضاع را برای دو طرف دشوار خواهد کرد. از همین رو بسیار اهمیت دارد که قبل از ازدواج با این افراد از ماهیت و شدت مشکل آن‌ها اطلاع کافی داشته باشید و محدودیت‌های پیش رو را با دید باز بررسی نمایید. توجه به این نکته نیز اهمیت دارد که بدانید ابتلا به اوتیسم لزوماً به معنای ناتوانی در تشکیل خانواده و ازدواج نیست و تنها وجود چالش‌های بیشتر در این مسیر را به شما نشان می‌دهد. در نهایت اینکه این تصمیم به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد و ضروری است که حتما با یک روانشناس مشورت نمایید.
در موارد شدید بیماری، داروهای ضد روان پریشی در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه فرد مبتلا به اوتیسم تجویز می‌شوند. برای کسب آگاهی بیشتر در زمینه درمان، توصیه می‌شود که مقاله درمان اوتیسم را مطالعه فرمایید.
حامی هنر زندگی
#تربیت_کودک #اختلالات_طیف_اوتیسم #نحوه_صحیح_رفتار_والدین_با_کودکان_اوتیسم #اوتیسم #مشکلات_کودکان
