افزایش ۸۰ برابری فعالیت بخشهای تحقیق و توسعه صنایع در کمتر...
افزایش ۸۰ برابری فعالیت بخشهای تحقیق و توسعه صنایع در کمتر از ۳۰ سال
به گزارش ایسنا، دکتر محمدجواد دهقان در بیست‌ودومین کنگره سراسری همکاری‌های دولت، دانشگاه و صنعت برای توسعه ملی که از دیروز آغاز به کار کرده است گفت: در فرایند تغییر نسل مراکز آموزش عالی تا سال ۱۹۴۵ آموزش مهمترین وظیفه دانشگاه ها را تشکیل می داد، اما از این سال به بعد پژوهش به آن اضافه شد. با آغاز دهه نود میلادی اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی جلوه دیگری در دانشگاه ها پیدا کرد به گونه ای که دانشگاهها سعی کردند تا آنچه تولید می کنند در جامعه و نیز اقتصاد کاربرد بیشتری داشته باشد.
وی افزود: تاثیرگذاری اقتصادی و اجتماعی دانشگاه ها در سیاستهای کلان علم و فناوری کشور ابلاغی توسط مقام معظم رهبری در شهریور ۱۳۹۳ نیز به روشنی ذکر شده است. در این سند تبدیل علم به ثروت و قدرت با حفظ ارزشهای اسلامی مورد تاکید قرار گرفته است. نه تنها آموزش عالی بلکه صنایع دنیا نیز تغییر کرده اند. آنها در حال حاضر نه تنها بیشتر علم محور شده اند، بلکه پژوهشهای علمی نقش مهمتری در پیشبرد اهدافشان ایفا می نماید.
به گفته‌ی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام همکاری صنعت و دانشگاه نیز پدیده دیگری ست که در چند دهه اخیر تغییری بنیادین کرده است. یکی از راههای بررسی همکاری صنعت و دانشگاه شاخص هم نویسندگی آنها است. انتشارات مشترکی که در سطح بین المللی در معتبرترین مجلات منتشر می شوند راهی پذیرفته شده برای سنجش میزان همکاری صنعت و دانشگاه است.
دهقان خاطرنشان کرد: تولید علمی که در بخش های تحقیق و توسعه دنیا صورت می گیرند را تولید علم صنعتی نیز می نامند. به عبارت دیگر، تولید علم صنعتی به تولید علمی اطلاق می شود که در تولید آن حداقل یک پژوهشگر از بخش صنعت مشارکت داشته باشد.
سهم بخش های تحقیق و توسعه صنایع در تولید علم در دنیا
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ادامه داد: از لحاظ حجمی تعداد مدارکی که بخش های تحقیق و توسعه صنایع در معتبرترین مجلات دنیا منتشر کرده اند از حدود ۳۲ هزار مورد در سال ۱۹۹۰ به حدود ۲۷۰ هزار مورد در سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است. این یعنی بخشهای تحقیق و توسعه صنایع بیش از ۸ برابر گذشته در فعالیتهای علمی دخیل شده اند. برای مقایسه اگر به تولید علم دنیا در همین مدت زمان توجه شود مشخص خواهدشد که تولید علم دنیا در مدت مشابه تقریبا ۴ برابر شده است. بنابراین سرعت رشد تولید علم در بین بخش های تحقیق و توسعه صنایع در دنیا از شتاب بیشتری برخوردار بوده است.
دهقان با بیان این که سهم بخش های تحقیق و توسعه صنایع کشور از ۲۰ مورد در سال ۱۹۹۰ به ۱۶۸۰ مورد در سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است افزود: این امر به معنای افزایش بیش از ۸۰ برابری ( ۱۰ برابر متوسط دنیا) فعالیت علمی بخش های تحقیق و توسعه صنایع کشور است. حوزه های مهندسی، شیمی، سوخت و انرژی، علوم مواد و فیزیک به ترتیب بیشترین میزان تولید علم بخش های تحقیق و توسعه صنایع کشور را تشکیل داده اند.
وی ادامه داد: این در حالی است که میزان تولید علم کشور درسال ۱۹۹۰ ( ۱۳۷۰) از ۲۰۰ مورد به بیش از ۶۰ هزار مورد درسال ۲۰۱۹ ( ۱۳۹۹) رسیده و افزایش بیش از ۳۰۰ برابری داشته است. هر چند میزان افزایش سهم و مشارکت بخش تحقیق و توسعه صنایع در نمایه سازی یافته های و کارهای پژوهش ایران درطول این مدت افزایش ۸۰ برابری داشته ولی میزان رشد متناسب با افزایش تولیدات علمی کشور نیست.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اظهار کرد: رشد تولید علم در بخش های تحقیق و توسعه ایران نیز از دو جنبه قابل بررسی است. اول اینکه آنها چه سهمی از علم کشور را تولید کرده اند و دوم اینکه آنها چه سهمی از تولید علم بخش های تحقیق و توسعه دنیا را تولید کرده اند.
به گفته‌ی وی، بررسی ها نشان میدهد که سهم تولید علم بخشهای تحقیق و توسعه صنایع کشور از کل تولید علم دنیا از ۰.۰۶% در سال ۱۹۹۰ به ۰.۶% در سال ۲۰۱۹ افزایش ۱۰ برابری یافته است. این درحالی است که سهم تولید علم ایران از دنیا در سال ۱۹۹۰ به میزان ۰.۰۲% بود که در سال ۲۰۱۹ به حدود ۲% یعنی افزایش حدود ۱۰۰ برابری یافته است. این موضوع نشان میدهد سهم جهانی نرخ رشد علمی کشور در طول ۲۰ سال اخیر بیش از ۱۰ برابر تولید علم صنعتی حاصل از سهم جهانی بخش های تحقیق و توسعه صنایع کشور بوده است.
دهقان افزود: بررسی های انجام شده نشان میدهد که سهم بخش های تحقیق و توسعه صنایع ایران از کل تولید علم کشور از ۱۱% در سال ۱۹۹۰ به ۳% در سال ۲۰۱۹ رسیده است. این مسئله نشان می دهد که علیرغم افزایش نقش بخش های تحقیق و توسعه صنایع در تولید علم صنعتی کشور ولی این میزان متناسب با افزایش سهم تولید علم کشور نبوده است.
وی با بیان این که سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری، تولید علم در جهت تولید ثروت و قدرت با حفظ ارزش های اسلامی را مورد تاکید قرار داده اند، گفت: از همین رو در مسیر توسعه، کشور ناگزیر باید ارتباط صنعت و دانشگاه را به عنوان یکی از ارکان اصلی مورد توجه قرار داد. در ۲۰ سال اخیر دانشگاه های کشور ظرفیت های پژوهشی خود را به سرعت توسعه داده اند، اما همزمان از این ظرفیت عظیم در راستای ارتقای سطح علمی مراکز تحقیق و توسعه صنایع بهره برداری نشده است. ارتباط صنعت و دانشگاه راهبردی مناسب در جهت افزایش توان پژوهشی صنعت کشور است.
مراکز تحقیق و توسعه زبان مشترک صنعت و دانشگاه هستند. پیشتازی دانشگاه های کشور در عرصه تولید علم بین الملل فرصتی مغتنم برای صنایع کشور بوده و صنایع می توانند از این فرصت برای سازماندهی مراکز تحقیق و توسعه کمال استفاده را ببرند.
بنا بر اعلام پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، بیسـت و دومـین کنـگره سراسری همـکاری های دولت، دانشگاه و صنعت برای توسعه ملّـی توسط مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فنآوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) و جمعیت ایرانی پیشبرد ارتباط صنعت و دانشگاه با حضورتعدادی از مسئولین کشوری، روسای دانشگاهها و مدیران عاملی صنایع کشور در روزهای ۲۵ و ۲۶ شهریور به دو صورت حضوری و مجازی آغاز بکار کرد. این کنگره در چهار نشست تخصصی با عناوین: -باز آفرینی نظام آموزش عالی با تاکید بر کار آفرینی و مهارت محوری -فرصت ها و چالشهای ارتباط بازیگران اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور -الگوها و تجارب بین المللی ارتباط صنعت و دانشگاه -اقتصاد نوآوری، راهبردی اثر بخش در حوزه تعاملات دانشگاه و صنعت
با حضور متخصصان از دستگاهای اجرایی، وزارتخانه ها، دانشگاهها و موسسات پژوهشی و نیز صنایع دولتی و خصوصی برنامه ریزی شده و حدود ۶۰ سخنران مطالب خود را در طول زمانی کنگره حول محورهای یاد شده ارایه خواهند نمود.
انتهای پیام
ایسنا
#پايگاه_استنادي_علوم_جهان_اسلام__ISC_
