رفتار با دیگران | چگونه باید با دیگران رفتار کنیم؟
رفتار با دیگران | چگونه باید با دیگران رفتار کنیم؟
اصول رفتار با دیگران چیست؟ چرا برخی افراد هنگام قرار گرفتن در جمع به راحتی می‌توانند دیگران را تحت تاثیر قرار داده و آن‌ها را به سمت خود جذب کنند؟ آیا همه ما قابلیت رفتار کردن به شیوه‌های جذاب و قابل پسند را داریم؟ روانشناسان بر این باورند که رفتار یا تعامل ما با دیگران حاصل مهارت‌ها و ویژگیهای درون فردی ماست. این مهارت‌ها قابل ارتقا هستند و در صورت تمرین شدن می‌توانند ارتباطات ما با دیگران را متحول کنند. هر فردی برای آنکه بتواند رفتاری مناسب با دیگران داشته باشد و به رشد و ارتقای خود کمک کند لازم است که با یک سری اصول آشنا باشد. در واقع فراگیری اصول رفتار با دیگران برای احساس رضایتمندی بیشتر در روابط بین فردی کمک کننده است. در کنار این مسئله خلق و خو و صفات شخصیتی افراد نیز متفاوت است که توجه به این امر برای ارتباطی موفق لازم می‌باشد.
رفتار ما با دیگران تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار دارد. برای اینکه بتوانیم ارتباطات مثبتی را تجربه کنیم و رفتارهای موثرتری داشته باشیم لازم است از عوامل موثر بر این رفتارها آگاه باشیم، از تاثیرات آن‌ها غافل نشویم و همواره برای ارتقایشان تلاش کنیم. ما در ادامه به مهم ترین عوامل تاثیرگذار در نحوه رفتار با دیگران اشاره کرده‌ایم.
در اصطلاح روانشناسی خلق و خو به مجموعه ویژگیهای درون فردی گفته می‌شود که بیش از هرچیز تحت تاثیر عوامل زیستی هستند. برخی افراد خلق و خوی آسان و برخی خلق و خوی دشواری دارند. افراد با خلق و خوی دشوار از همان دوران نوزادی معمولا نسبت به سایر بچه‌ها بد قلق تر بوده و هنگام ارتباط گرفتن به راحتی با هر چیزی کنار نمی‌آیند. در حالی که افراد آسان از همان ابتدا گشاده روتر بوده و در روابطشان سهل گیری بیشتری از خود نشان می‌دهند. خلق و خو در ادامه کودکی با نحوه رفتار والدین تعدیل پیدا می‌کند و می‌تواند بهتر یا بدتر شود.
در نهایت همه افراد یکسری ویژگی های پایدار را در خود شکل می‌دهند که به آن‌ها ویژگیهای شخصیتی گفته می‌شود. این ویژگی‌ها از دوران جوانی به طور واضحی قابل مشاهده هستند و روز به روز محکم‌تر می‌شوند. امروزه روانشناسان شخصیت صفات مختلفی را تحت عنوان ویژگیهای شخصیتی مطرح کرده‌اند که از قدیمی‌ترین آن‌ها می‌توان به درونگرایی و برون گرایی اشاره کرد.
افراد درونگرا معمولا در رفتار با دیگران ساکت و آرام تر به نظر می‌رسند و تمایل کمتری به حضور در جمع‌های شلوغ دارند. اما افراد برون گرا معاشرتی‌تر بوده و طالب فعالیت‌ها و روابط اجتماعی بیشتری هستند. همین امر باعث می‌شود که در رفتار با دیگران تمایل بیشتری برای ارتباط از خود نشان داده و شاید صمیمی‌تر به نظر برسند. با این تفاسیر خلق و خو و ویژگیهای شخصیتی از جمله مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر رفتار با دیگران به شمار می‌روند.
بسیاری از افراد فکر می‌کنند که رفتار آن‌ها با دیگران تنها تحت تاثیر صفات شخصیتی‌شان قرار دارد و هرگز قابل تغییر نیستند. از همین رو وقتی در روابط خود شکست می‌خورند یا دیگران از رفتار آن‌ها می‌رنجند با جملاتی نظیر "من همینم که هستم!" یا "من تغییر نمی‌کنم" خود را توجیه می‌کنند. این در حالی است که رفتار ما با دیگران در بسیاری از جنبه‌های مهم زندگی تحت تاثیر مهارت‌های فردیمان قرار دارد. این مهارت‌ها امری ذاتی نبوده و نیازمند یادگیری و تمرین هستند. در نتیجه همه انسان‌ها قابلیت فراگیری آن‌ها را دارند.
برای مثال مهارت ابراز وجود به شما کمک می‌کند با وجود خجالتی بودن بتوانید خواسته‌های دیگران را به درستی رد کنید و از حقوق خود دفاع نمایید. همچنین مهارت‌های ارتباطی و حل تعارض به شما کمک می‌کنند از تمام ظرفیت‌های خود برای ارتباطی سالم استفاده نمایید و به بیشترین بهره وری در روابط بین فردی خود برسید. در نتیجه لازم است طالب یادگیری این امور باشید و برای بهبود رفتارهای خود وقت بگذارید.
رفتار ما با دیگران تا حد زیادی تحت تاثیر تجربیات گذشته مان قرار دارد. اما ما باید بتوانیم تجربیات تلخ را شناسایی کرده و از سیطره آن‌ها خارج شویم. برای مثال مواجه شدن با بدرفتاری والدین در دوران کودکی و یا خیانت دیدن از شریک زندگی در بزرگسالی از جمله تجربیات بسیار آسیب زایی هستند که می‌توانند دید ما را نسبت به همه افراد منفی کنند و باعث شوند همواره در ارتباط خود با دیگران نوعی بی‌اعتمادی، شک و تردید را نشان دهیم. در مقابل افرادی که همواره با انسان‌های امنی در ارتباط بوده‌اند و تجربیات خوشایندی را کسب کرده‌اند هنگام رفتار با دیگران روی بازتری از خود نشان می‌دهند و علاقه بیشتری به حفظ ارتباطات دارند.
برای داشتن رفتار موثر با دیگران باید روی جنبه‌های تغییر پذیر شخصیت و محیط پیرامونی خود کار کرد. درست است که ما نمی‌توانیم تجربیات تلخ گذشته خود را پاک کنیم اما می‌توانیم مهارت‌هایی را یاد بگیریم که از تجربیات تلخ بعدی پیشگیری کنند و ما را به سمت ارتباطات موثرتری پیش ببرند. ما در ادامه به 5 اصل مهم برای داشتن رفتار مناسب با دیگران اشاره کرده‌ایم. در این راه خوندن مقاله مهارت های ارتباطی نیز می‌تواند به شما کمک کننده باشد.
یکی از اولین مسائلی که در هر ارتباطی باید به آن توجه کنیم این است که حقوق اولیه خود و دیگری را بشناسیم. این امر کمک می کند که در رفتار با دیگران قاطعیت بیشتری داشته باشیم و دائما احساس نکنیم که مورد ظلم یا سوءاستفاده قرار گرفته‌ایم. برای مثال توجه به مسائلی نظیر اینکه همه افراد حق دارند خواسته‌های خود را به شیوه صحیح مطرح کنند یا همه افراد حق دارند به شیوه مسالمت آمیز با آنچه آزارشان می‌دهد مخالفت کنند؛ به شما گوشزد می‌کند که به حریم دیگران احترام بگذارید و در عین حال به درستی از حقوق خود نیز دفاع نمایید.
بسیاری از افراد روش‌های صحیح احقاق حقوق خود را نمی‌دانند. همین مسئله باعث می‌شود یا دائما دچار بحث و درگیری با دیگران شوند و یا همواره بر خواسته‌های دل خود پا بگذارند تا به این ترتیب از هرگونه دعوا پیشگیری نمایند. این در حالی است که شما گزینه سومی نیز پیش روی خود دارید که آن جرات مند بودن است. جرات مندی به این معناست که شما می‌توانید بدون پرخاشگری یعنی بدون هرگونه خشونت کلامی و فیزیکی نظیر بالا بردن تن صدا یا استفاده از طعنه و کنایه صراحتا و با احترام خواسته‌های خود را مطرح کنید.
اکثر افراد برای اصلاح رفتار خود با دیگران تنها به محتوای حرف‌های خود توجه می‌کنند. این در حالی است که در ارتباطات انسانی زبان بدن از آنچه واقعا بر زبان می‌آورید تاثیر بیشتری بر فرد مقابل می‌گذارد. در نتیجه تلاش کنید در این زمینه بیشتر خود را مورد ارزیابی قرار دهید و مهارت‌های خود را در این زمینه تقویت کنید.
برای مثال فکر کنید برای ارائه یک ایده شغلی به فرد مهمی مراجعه می‌کنید. اگر در این وضعیت حالت خمیده‌ای به خود بگیرید، صدای بسیار پایینی داشته باشید و نتوانید ارتباط چشمی مناسبی با او برقرار کنید، ناخوداگاه این احساس را منقل می‌نمایید که چندان در مورد ایده خود مطمئن نیستید و ممکن است نتوانید از پس آن بربیایید. در حالی که اگر محکم بایستید، صدای رسایی داشته باشید و با نگاه و حالات چهره خود مصم بودن را نشان دهید تاثیر بسیار بیشتری بر فرد مقابل خواهید گذاشت. در نتیجه بسیار اهمیت دارد که اطلاعات خود را در این زمینه بالا ببرید و مهارت‌های لازم را تمرین کنید.
اکثر افراد فکر می‌کنند همین که حرف‌های دیگری را می‌شنوند به این معناست که به او گوش داده‌اند. اما بیاید کمی به رفتارهای خودمان در حین گوش سپردن به حرف افراد توجه کنیم. بسیاری از ما در حین گوش دادن به حرف افرادی نظیر همسر یا فرزندمان هم زمان کار دیگری را انجام می‌دهیم.
مثلا با گوشی همراه کار می‌کنیم، به تلویزیون نگاه می‌کنیم یا هر کار دیگری که پیش از شروع صحبت فرد مقابل در حال انجام آن بودیم را ادامه می‌دهیم. این رفتارها به طور غیر مستقیم این پیام را منتقل می‌کنند که شما اهمیت چندانی برای حرف‌های فرد مقابل قائل نیستید و همین امر ارتباطات شما را مختل می‌کند. شما باید بتوانید آداب معاشرت در زندگی را فرا بگیرید و برای داشتن مکالمه خوب سعی کنید شنونده خوبی نیز باشید.
حل کردن اختلاف‌ها و تعارضات برای اکثر افراد کار سختی است چرا که اختلاف نظر به خصوص با افراد مهم زندگی نظیر همسر ما را دچار اضطراب و تنش می‌کند و در این شرایط ظرفیت‌های شناختی ذهن برای حل و فصل موثر موضوعات کاهش می‌یابد. اما جالب است بدانید که امروزه روش‌های گوناگونی توسط روانشناسان و کارشناسان سلامت روان در زمینه حل تعارض پیشنهاد می‌شود که به افراد کمک می‌کند در شرایط سخت رفتارهای بهتری از خود نشان دهند و با آرامش بیشتری به موضوعات پایان بخشند.
برای مثال شما باید یاد بگیرید که علائم خشم خود را بشناسید و به محض شناسایی علائم خشم در خود یا دیگری گفت‌وگوهایتان را به زمان دیگری موکول کنید. پرهیز از رفتارهایی نظیر به دنبال مقصر گشتن، سرزنش و تحقیر و در مقابل تکیه بر راه حل‌ها به جای پیامدهای مشکل، از جمله مواردی هستند که به شما کمک می‌کنند حتی در حین تجربه اختلاف با دیگران نیز رفتار مناسبی داشته باشید و شرایط را به خوبی مدیریت کنید.
البته در برخی شرایط به دلیل رفتارهای نامناسب قبلی یکسری الگوهای غلط در زندگی شکل می‌گیرند که ممکن است با تکنیک‌های خودیاری به سختی بهبود یابند. در این موقعیت لازم است از یک روانشناس کمک بگیرید و موانع موجود بر سر اصلاح رفتارتان را به طور دقیق تر شناسایی نمایید.
اینکه نگذارید دیگران به حریم شما وارد شوند و حقوق شما را زیر پا بگذارند نیازمند مهارت جرات مندی و قاطعیت مناسب است. در این راستا لازم است به جای حرف زدن با روش‌های گوشه و کنایه یا پرخاشگری خواسته‌های خود را به طور محترمانه مطرح کنید و هرجا احساس کردید فرد مقابل حریم شخصی شما را زیر پا گذاشته در کمال احترام این موضوع را به او گوشزد کنید. اگر احساس می کنید که در این زمینه چندان ماهر نیستید یا در اجرای آن مشکل دارید کمک گرفتن از یک روانشناس می‌تواند تا حد زیادی موثر باشد.
حامی هنر زندگی
#رفتار_با_دیگران #مهارت_های_ارتباطی
