اختلال دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی که گاهی اوقات به آن افسردگی دیوانه وار (Manic) گفته می شود، موجب تغییرات شدیدی در خلق و خو می شود. افرادی که به آن دچار می شوند، ممکن است قبل از این که در یک افسردگی عمیق فرو روند، برای هفته ها احساس کنند که بر قله جهان ایستاده اند. مدت هر یک از این بالا و پایین ها، از فرد به فرد بسیار متفاوت است.
فاز افسردگی شبیه به چیست؟
بدون درمان، فرد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است اپیزودهای شدید افسردگی را تجربه کند. علائم عبارتند از غم و اندوه، اضطراب، از دست دادن انرژی، ناامیدی و مشکل در تمرکز کردن. آنها ممکن است علاقه شان به فعالیت هایی که در گذشته از آن ها لذت می برند را از دست بدهند. همچنین افزایش یا کاهش وزن، خواب بیش از حد یا خیلی کم، و حتی فکر کردن به خودکشی در این افراد شایع است.
وقتی که فرد در حال فاز دیوانه وار (Manic) است
در طول این مرحله، افراد احساس می کنند که بیش از اندازه شارژ هستند و فکر می کنند که می توانند هر کاری را انجام دهند. عزت نفس آنها آنقدر اوج می گیرد که از کنترل خارج می شود و برای آنها دشوار می شود که بنشینند. آنها بیشتر صحبت می کنند، هواسشان به راحتی پرت می شود، افکار در ذهنشان مسابقه می دهند و به اندازه کافی نمی خوابند. این اغلب منجر به رفتارهای بی پروا مانند هزینه کردن بی ملاحظه، تقلب و قمار، رانندگی سریع و سوء مصرف مواد می شود. سه یا بیشتر از این علائم تقریبا هر روز برای یک هفته همراه با احساس هیجان شدید ممکن است اخطاری برای اپیزود افسردگی دیوانه وار باشد.
دوقطبی I در مقابل دوقطبی II
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی I دارای فازهای دیوانه وار برای حداقل یک هفته هستند. بسیاری نیز مراحل افسردگی جداگانه ای دارند.
افرادی که دارای دو قطبی II هستند، در معرض افسردگی عمده قرار دارند، اما به جای اپیزودهای کامل دیوانه وار، آنها دارای نوسانات هایپومانیک (Hypomanic) با درجه پایین هستند که کمتر شدید هستند و ممکن است کمتر از یک هفته ادامه پیدا کنند. آنها ممکن است خوب به نظر برسند، حتی شبیه فردی که در جمع ها در مرکز توجه ها قرار دارد (Life of the Party)، هر چند خانواده و دوستان تغییرات خلق و خوی آن ها را متوجه می شوند.
اپیزود "ترکیبی" چیست؟
هنگامی که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دارای علائم افسردگی و دیوانه وار (Manic) همزمان و یا در زمان بسیار نزدیک به یکدیگر هستند، این اپیزود مانیک یا افسردگی با ویژگی های ترکیبی نامیده می شود. این امر می تواند به رفتار غیر قابل پیش بینی منجر شود، مانند خطر پذیرفتن خطرات و حتی خودکشی هنگام ایجاد حس ناامیدی. در عین حال آن ها، مضطرب و پرانرژِ هستند. اپیزودهای رفتاری که ویژگی های ترکیبی شامل می شوند، ممکن است در بانوان و افرادی که در سنین جوانی دچار اختلال دوقطبی می شوند، تا حدودی رایج تر باشد.
علت ها جه هستند؟
پزشکان دقیقا نمی دانند که چه چیزی موجب اختلال دو قطبی می شود. نظریه های کنونی نشان می دهد که اختلال ممکن است از ترکیب ژنتیکی و دیگر عوامل بیولوژیکی و همچنین عوامل زیست محیطی حاصل شود. دانشمندان بر این باورند که مدارهای مغز درگیر در تنظیم خلق و خوی، انرژی، تفکر و ریتم های بیولوژیکی ممکن است در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی به طور غیر طبیعی عمل کنند که این منجر به تغییر خلق و خوی و سایر تغییرات مرتبط با این بیماری می شود.
چه کسی در معرض خطر است؟
مردان و زنان هر دو دچار اختلال دوقطبی می شوند. در اغلب موارد، علائم معمولا در افرادی که بین 15 تا 30 سال سن دارند، شروع می شود. در موارد خیلی نادر، این اختلال می تواند در دوران کودکی آغاز شود. این وضعیت بعضی اوقات ممکن است در خانواده ها ادامه پیدا کند، اما ممکن است همه افراد خانواده آن را نداشته باشند.
اختلال دوقطبی چگونه زندگی روزانه را تحت تاثیر قرار می دهد
هنگامی که اختلال دوقطبی تحت کنترل نیست، می تواند در بسیاری از زمینه های زندگی، از جمله شغل، روابط، خواب، سلامتی و پول، مشکلاتی ایجاد کند. این می تواند به رفتار مخاطره آمیز منجر شود. اختلال دوقطبی می تواند برای افرادی که برای شما اهمیت قائل هستند و مطمئن نیستند که چگونه باید به شما کمک کنند و یا نمی فهمند چه چیزی در حال اتفاق افتادن است، استرس و تنش ایجاد کند.
رفتار پرخطر
بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دچار وابستگی به مواد مخدر و الکل می شوند. آنها ممکن است برای کاهش علائم ناراحت کننده ای که از تغییرات خلقیشان ناشی می شوند، الکل بنوشند و یا مواد مخدر مصرف کنند. مصرف مواد نیز ممکن است مستلزم رخ دادن به عنوان بخشی از بی پروایی و جستجوی لذت ناشی از شیدایی باشد.
فکر کردن به خودکشی
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی 10 تا 20 بار بیشتر از دیگران احتمال دارد که دست به خودکشی بزنند. علائم هشدار دهنده شامل صحبت کردن در مورد خودکشی و انجام کارهای بسیار خطرناک است. اگر می دانید فردی که ممکن است در معرض خطر باشد و یا اگر فرد برنامه ای برای خودکشی داشته باشد، با شماره 911 [در ایران با 110] تماس بگیرید یا به آنها کمک کنید تا بلافاصله به یک اتاق اورژانس بروند.
پزشکان چگونه اختلال دوقطبی را تشخیص می دهند
یک گام کلیدی این است که پزشک شما دیگر علل احتمالی تغییرات شدید خلق و خوی، از جمله بیماری های دیگر یا عوارض جانبی برخی داروها را از لیست احتمالات، خارج کند. پزشکتان شما را معاینه می کند و سوالاتی را از شما می پرسد. شما همچنین ممکن است آزمایش هایی را نیز انجام دهید. یک روانپزشک پس از بررسی دقیق همه این موارد، این بیماری را تشخیص می دهد. او همچنین ممکن است با افرادی صحبت کند که شما را به خوبی می شناسند تا بدانند که آیا خلق و خوی شما تغییر کرده است یا خیر.
کدام داروها آن را درمان می کنند؟
انواع مختلف داروهای تجویزی برای اختلال دوقطبی وجود دارد. این داروها شامل داروهای تثبیت کننده خلق و خوی که برای جلوگیری از بروز اپیزودهای بالا و پایین تجویز می شوند و همچنین داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد روان پریشی می شوند. هنگامی که آنها در فاز دیوانه وار و یا افسردگی نیستند، مردم معمولا از داروهای نگهدارنده برای جلوگیری از بازگشت بیماری استفاده می کنند.
صحبت درمانی برای اختلال دوقطبی
مشاوره می تواند به افراد کمک کند که تحت مداوا قرار بگیرند و زندگی خود را مدیریت کنند. درمان شناختی رفتاری بر روی تغییر افکار و رفتارهایی تمرکز می کند که با نوسانات خلق و خوی همراه هستند. هدف از درمان بین فردی این است که فشاری که اختلال دوقطبی در روابط شخصی وارد می کند را آزاد کند. درمان ریتم اجتماعی به افراد کمک می کند تا رویه های روزانه را توسعه دهند و حفظ کنند.
آنچه شما می توانید انجام دهید
عادت های روزمره نمی توانند اختلال دوقطبی را درمان کنند. اما این کمک می کند که اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی می خوابید، وعده های غذایی منظمی دارید و ورزش می کنید. از مصرف الکل و داروهای تفریحی اجتناب کیند، زیرا آنها می توانند باعث شوند که علائم بدتر شوند. اگر اختلال دوقطبی دارید، باید یاد بگیرید که "پرچم های قرمز" شما - نشانه ای از این وضعیت است - چه هستند و در اولین فرصت، طرحی ایجاد کنید تا بدانید که وقتی این اتفاق افتاد، شما باید چه کار کنید.
درمان الکتروکونوالسیو (ECT)
این درمان، در حالتی انجام می شود که شما در حال خواب ناشی از بیهوشی عمومی هستید و به سرعت می تواند نشانه های خلق و خوی ناشی از اختلال دوقطبی را بهبود بخشد. این درمان از یک جریان الکتریکی برای ایجاد یک حمله ناگهانی در مغز استفاده می کند. این یکی از سریعترین راههای کاهش علائم شدید است. ECT اغلب یک گزینه درمان ایمن و موثر برای اپیزودهای تغییر خلق و خوی شدید است. هنگامی که مصرف داروها به بهبود معنی داری علائم منجر نمی شوند. این یک درمان ایمن و بسیار موثر است.
اجازه دهید مردم وارد شوند
اگر اختلال دوقطبی دارید، ممکن است بخواهید از افرادی که به شما نزدیکتر هستند مانند همسر یا خانواده خود بخواهید که به شما در مدیریت وضعیت کمک کنند. سعی کنید توضیح دهید که این چگونه بر شما تاثیر می گذارد و شما به چه چیزی نیاز دارید. با حمایت آن ها، ممکن است احساس مرتبط بودن بیشتری داشته باشید و انگیزه داشته باشید که به برنامه درمانی خود وفادار بمانید.
درباره کسی نگران هستید؟
بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی متوجه نمی شوند که مشکل دارند یا از کمک گرفتن اجتناب می کنند. اگر فکر می کنید یک دوست یا عضور خانواده ممکن است آن را داشته باشید، ممکن است بخواهید آنها را تشویق کنید که با یک پزشک یا متخصص بهداشت روانی صحبت کنند تا بتواند به آنچه که در حال انجام است نگاهی بیندازد و آنها را به سمت درمان هدایت کند. نسبت به احساسات آن ها حساس باشید و به یاد داشته باشید که برای تشخیص آن به یک متخصص نیاز وجود دارد. اگر مشکل، اختلال دوقطبی یا بیماری روحی دیگر باشد، درمان می تواند کمک کند.
برگرفته از: WebMD
